Türkiye’de Kamu Politikası Sürecindeki Aktörler ve Gündem Belirleme

Abstract

Bütün siyasal sistemlerde politika oyuncularının (aktörlerinin) yasal yetkileri ve siyasal gücü, kamu politikalarının kurgulanmasını, gündeme gelmesini ve nihai çıktısını belirler. Kamu politikaları çoğunlukla yasal düzenlemelerle belirlenir ve bu çalışmada kanun çıkarmak suretiyle belirlenen kamu politikaları incelenmektedir. Türkiye’nin üniter devlet yapısı ve anayasal sistemindeki yumuşak kuvvetler ayrılığı kamu politikalarının tespitinde Cumhurbaşkanı ve bakanları ön plana çıkarmaktadır. Türkiye’de kamu politikası yapımında yasal ve siyasal gücü sebebiyle Cumhurbaşkanı en önemli oyuncudur. Cumhurbaşkanı’ndan sonra, kamu politikası hakkında bilgi ve tecrübeye sahip olan ve kamu politikalarını bizzat icra eden bakanlık teşkilatının en üst amiri olmasından ötürü bakanlar en etkili oyunculardır. Diğer resmi ve devlet dışı kamu politikası oyuncularının gündem belirleme gücü yürütme organını etkileme kapasitesine bağlıdır. Bu çalışmada Cobb, Ross ve Ross (1976) tarafından geliştirilen model uyarlanarak kanun tekliflerinin gündeme gelme süreci açıklanmıştır. Türkiye’de bir problemin kurumsal gündeme resmen alınması çoğunlukla yürütme organının inisiyatifindedir. İktidar partisinin programı ve ideolojisi, sivil toplumun veya örgütsüz halk kesimlerinin talepleri, bürokrasinin tespitleri, güncel olaylar kurumsal gündemin oluşumunda etkilidir.