Czynniki determinujące występowanie luk podatkowych

Abstract

Celem artykułu jest wskazanie czynników determinujących luki podatkowe w Polsce. Analizie poddane zostały podatki: od towarów i usług (VAT), dochodowy od osób prawnych (CIT), dochodowy od osób fizycznych (PIT) i akcyzowy. Przyjmuje się, że w Polsce występują wspólne czynniki determinujące wielkość luki podatkowej dla podatków VAT, CIT, PIT i akcyzy. Na podstawie analizy ekonometrycznych modeli panelowych dla krajów Unii Europejskiej lub OECD przedstawianych w literaturze przedmiotu wskazano ogólne czynniki determinujące luki podatkowe. Następnie poddano je szczegółowej analizie na bazie dostępnych danych statystycznych oraz pogłębionych studiów literaturowych. W opracowaniu omówiono również luki polityki podatkowej dla każdego z podatków. Dzięki przeprowadzonej analizie stwierdzono, że wspólnymi makroekonomicznymi czynnikami determinującymi luki podatkowe są: poziom rozwoju i stan koniunktury gospodarczej, obciążenie podatkowe oraz efektywna administracja skarbowa, a w przypadku czynników mikroekonomicznych znaczenie nieformalnych czynników instytucjonalnych może być niejednoznaczne.