O działaniu w ramach konceptualnej „niewidzialności”. Przykład badań nad macierzyństwem jednopłciowym w doświadczeniu matek niebiologicznych

Abstract

Celem niniejszego artykułu jest przyjrzenie się codziennemu życiu par jednopłciowych wspólnie wychowujących dziecko poczęte w ramach związku z perspektywy matki niebiologicznej, która w świetle prawa polskiego jest osobą obcą zarówno dla swojej partnerki, jak i ich potomka. Akcent położono na kwestię możliwych następstw doświadczania braku „gotowych” skryptów roli ‒ sprzężonego ze zinternalizowaną heteronormatywnością ‒ z których badane mogłyby skorzystać, budując strategie funkcjonowania w przestrzeni publicznej. Sposób, w jaki kobiety rozumieją siebie w sytuacji działania w ramach konceptualnej niewidzialności i niesprzyjających warunków społeczno-kulturowych, wyznacza tu szerszą ramę analityczną konstruowania przez nie koncepcji interakcyjnych i doświadczeń macierzyństwa. Istotną sprawę stanowi w tym kontekście zagadnienie rozumienia określonych strategii funkcjonowania w przestrzeni publicznej ‒ uwidaczniania siebie oraz funkcjonowania na zasadach pozornej niewidzialności ‒ bowiem, choć nakierowane są one na ochronę przed antycypowaną przemocą symboliczną, niektóre z podporządkowanych temu celowi działań mogą w istocie przyczynić się do nieintencjonalnego podtrzymywania norm uważanych przez badane za krzywdzące.