Affiliation:
1. KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Günümüzde sosyal medyanın, birçok alanda olduğu gibi tüketim alanında da giderek daha fazla kullanılması; sorunlu sosyal medya kullanımlarının, tüketicilerin materyalist ve kompulsif satın alma davranışlarına etki etmektedir. Bu çalışma, tüketicilerin sosyal medya kullanımı, sosyal medya takibi ve sosyal medya karşılaştırmasının, materyalizmle ilişkilerini, kompulsif satın alma üzerindeki etkilerini, materyalizmin aracılık rolünü incelemeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma ile tüketicilerin sosyal medya, materyalizm ve kompulsif satın alma davranışları üzerinde etkili olan değişkenler ve ilişkiler incelenmiştir. Uyaran-organizma-tepki (S-OR) teorisinden yararlanarak, sorunlu sosyal medya kullanımlarının kompulsif satın almayı etkilediği mekanizmayı, tüketicilerin materyalizm tutumlarının aracılık etkileriyle birlikte açıklıyoruz. Araştırma evreni, sosyal medyayı kullanan ve bu platformlarda alışveriş yapmış olan müşterilerden oluşmaktadır. Birincil veriler nicel araştırma yöntemi kapsamında, kartopu örnekleme yöntemiyle yapılmıştır. Bu amaçla internet ortamında Türkiye genelinden daha önce sosyal medya kullanan ve sosyal medyadan satın alma işlemi yapmış olan 219 katılımcıdan, e-anket aracıyla ampirik veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler, kısmi en küçük kareler yapısal eşitlik modelleme analizi (PLS-SEM) yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Bu analizin bulgularına göre, sosyal medya kullanımı, sosyal medya takibi ve sosyal medya karşılaştırmalarının materyalist değerlerin ve kompulsif satın almanın geliştirilmesinde önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Aynı zamanda materyalizmin, sosyal medyanın sorunlu kullanımları; sosyal medya kullanımı, sosyal medya takibi ve sosyal medya karşılaştırmalarının, kompulsif satın alma arasındaki ilişkide materyalizmin aracılık rolü görülmektedir. Bu çalışma, sosyal medyanın sorunlu kullanımlarının, materyalizminle ilişkilerini ve kompulsif satın almaya etkilerini incelemekte ve nicel veriler sunarak mevcut literatüre önemli katkı sağlamaktadır. Sosyal medyada takip, materyalizm ve kompulsif satın alma arasındaki ilişkiler, ilk kez bu çalışmada test edildi. Bu çalışma, uyaran-organizma-tepki (SOR) modeline dayanarak sosyal medyanın sorunlu kullanımlarının, kompulsif satın almaya etkisini inceleyerek teoriye ve alana katkıda bulunmaktadır.