ANADOLU’DA MERYEM ANA İLE İLGİLİ YİYECEK VE İÇECEKLER

Abstract

Önemli bir dini şahsiyet olan Meryem Ana’ya atfedilen bazı nitelikler, bilhassa Anadolu halk kültüründe geleneksel birtakım uygulamalarda karşımıza çıkmaktadır. Yemek ve sofradan halk hekimliği uygulamalarına kadar çeşitli noktalarda Meryem Ana’nın ismi Anadolu’da sıkça anılmaktadır. Ancak, Meryem Anayı merkeze alan çalışmalar çoğunlukla teoloji sahasında olduğundan, onun gelenekteki izleri ve kültürlerarası oluşturduğu birleştiriciliğe dair örnekler sunan çalışmalar oldukça azdır. Türkiye’de, Meryem Ana’nın Anadolu yemek kültürü içerisindeki yerinin tespiti üzerine yapılan akademik bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada, Hristiyanlık özelinde, Ermeni ve Rum yemek kültürü içerisinde Meryem Ana ismiyle anılan ya da onunla ilgili özel günlerde hazırlanan yemekler ele alınmış, bu yemekler yorum ve analiz yoluyla incelenmiştir. Öncelikle insan için “yemek” kavramının ne ifade edildiği üzerinde durulmuş daha sonra yemek ve din kavramları arasındaki bağlantı değerlendirilmiştir. Bağlam merkezli bir yöntem olan işlevsel kuramdan bu çalışmada istifade edilmiştir. Ardından ilk grupta, mutluluk, neşe ve şükran duygularının bir ortamda paylaşıldığı yemekler incelenirken, ikinci grupta yas, özlem ve hüzün duygularını barındıran yemekler üzerinde durulmuştur. Ayrıca, örnek verilen yemeklerin, hangi ortamlarda ve ne tür bir bağlam içerisinde tüketildiği ortaya konmuştur.