Muhasebenin Analiz Fonksiyonu Kapsamında Finansal Tabloların Sektör Kârlılık Analizinde Kullanılması: Borsa İstanbul Otomotiv Sektörü

Abstract

Bilgi sistemleri içerisinde yer alan ve en eskilerinden biri olan muhasebe bilgi sistemi, işletmenin iç ve dış çevresinde yer alan ilgili kişilerin ihtiyaçlarına uygun verilerin toplanması, işlenmesi, özetlenmesi ve çeşitli analiz yöntemlerini uygulayarak sonuçların yorumlanması faaliyetlerini yerine getirmektedir. İşletme sahipleri, yöneticiler, paydaşlar ve yatırımcıların işletmenin faaliyet ve performans sonuçları hakkında bilgiye olan ihtiyaçları geçmişten günümüze kadar olan süreçte sürekli olarak artmıştır. Bu bilgi ihtiyacının özünde işletmelerin mevcut ve geçmiş faaliyet ile performans sonuçları üzerinde uygulanan çeşitli finansal analiz tekniklerinden elde edilen sonuçlardan hareketle işletmenin gelecekteki faaliyet ve performans sonuçları öngörülmesi yatmaktadır. Bu açıklamalar çerçevesinde gerek muhasebe bilgi sistemi ve bu sistemin bir parçası olan finansal analiz teknikleri doğrultusunda Borsa İstanbul (BİST) otomotiv sektöründe faaliyet gösteren ve üretici statüsündeki şirketlerin kârlılık oranları üzerindeki değişkenlerin etkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma kapsamında yer alan otomotiv üretici statüsündeki ve verilerini çeyreklik olarak açıklayan toplam sekiz şirketin 2009 ile 2022 yılları arasındaki verileri panel veri analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak otomotiv sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin aktif kârlılık oranı, ekonomik kârlılık oranı ve özsermaye kârlılık oranları üzerinde kısa ve uzun vadeli borç oranlarının önemli bir etkiye sahip oldukları tespit edilmiştir.