W głąb istnienia: analiza lęku egzystencjalnego w kontekście przywiązania i patologicznych cech osobowości

Abstract

Cel: Lęk egzystencjalny jest nieodzownym aspektem życia. Osoby o nieprzystosowawczych stylach przywiązania, jak np. lękowo-ambiwalentny, są szczególnie podatne na odczuwanie ogólnego niepokoju. Łączy się to z nasileniem patologicznych cech osobowości. Celem badania jest weryfikacja hipotez o związku między niepokojem egzystencjalnym a stylami przywiązania (bezpiecznym, lękowo-ambiwalentnym, unikowym), a także z negatywnym afektem oraz izolacją oraz zależności między stylami przywiązania i patologicznymi cechami osobowości. Metoda: Badana próba składa się z 466 respondentów w wieku 16–87 lat o podobnym poziomie wykształcenia. Udało się zachować równoliczność grup z podziałem na płeć. Niepokój egzystencjalny był mierzony SNE, style przywiązania za pomocą KSP, zaś cechy patologicznej Wielkiej Piątki z wykorzystaniem Inwentarza osobowości PID-5. Wyniki: Pomiędzy badanymi zmiennymi pojawiają się istotne różnice ze względu na płeć. Korelacje zachodzą pomiędzy niepokojem egzystencjalnym (wraz z jego wymiarami), cechami osobowości oraz stylami przywiązania. Dla wyjaśnienia wymiarów niepokoju (lęk przed winą i potępieniem, lęk przed pustką i bezsensem, lęk przed losem i śmiercią) zostały przedstawione modele regresyjne. Główną zmienną wyjaśniającą okazał się negatywny afekt. Konkluzja: Osoby o stylu lękowo-ambiwalentnym oraz wyższym nasileniu negatywnego afektu wyraźniej odczuwają niepokój egzystencjalny. Pozabezpieczne style przywiązania łączą się z nasileniem patologicznych cech osobowości.