Konteyner Limanlarında Geleneksel İstifleme Yöntemlerinin Kaynak Temelli Yaklaşım Bağlamında Bulanık AHP Yöntemiyle Analizi: Sistemsel Bir Öneri

Abstract

Konteyner trafiğinin her geçen gün artması ile konteyner sahalarına ve limanlarına olan ihtiyaç gün geçtikçe aynı oranda artmaktadır. Bu bağlamda, özellikle konteyner terminallerdeki geri saha problemleri liman kapasitelerini sınırlamaktadır. Bu nedenle, liman kapasite artışlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Diğer taraftan, yeni limanların yer problemleri nedeni ile sanayi bölgelerinden daha uzak bölgelere inşa edilmesi durumları ortaya çıkmaktadır. Bu durum hem ulaşım maliyetlerini artırmakta hem de karbon emisyonları bakımından üretim tesislerini dezavantajlı duruma getirmektedir. Ayrıca, geri-depo sahalarında kapasiteler belirlenirken hava şartları, geri saha istif ekipman kat sınırlamaları ve konteynerlerin zati kaldırma kapasiteleri dikkate alınmalıdır. Bu çalışmada geleneksel konteyner istifleme sistemlerinin darboğazlarını tanımlayan kriterler belirlenmiş ve Bulanık AHP yöntemi ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar en önemli kriterin ‘Ekipman Sınırlamaları’ olduğunu ortaya koymaktadır. Bu da liman kapasitesini belirleyen istifleme yüksekliğindeki sınırlamaya sebep olmaktadır. Bu nedenle, gelecekte ihtiyaç duyulması öngörülen kapasite artışına cevap verebilecek bir istifleme sisteminin uygun stratejik yaklaşımlarla belirlenmesi kaynak temelli yaklaşım açısından da en rekabetçi yaklaşım olması düşünülmektedir. Bu bağlamda, çok katlı konteyner istifleme sistemleri, kısıtlı liman sahasında yüksek istifleme kapasiteleri, yüksek operasyonel verimlilik, yeşil enerji üretimine olanak vermesi ve daha düşük karbon ayak izi gibi avantajları bakımından kapasite problemlerini gidermeye çalışan limanlar için rekabetçi avantaj getirecektir.