Solidarity Mobilisation Capital and Its Conversions. From the Solidarity Movement of 1980–1981 to the Movement to Help War Refugees from Ukraine in 2022

Solidarity Mobilisation Capital and Its Conversions. From the Solidarity Movement of 1980–1981 to the Movement to Help War Refugees from Ukraine in 2022–2023

Published:2023-12-29 Issue:4 Volume:66 Page:
ISSN:2543-9715
Container-title:Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
language:
Short-container-title:znkul

Author:

Rymsza Marek^ORCID

Abstract

Akcja pomocy uchodźcom wojennym z Ukrainy prowadzona w Polsce po napaści Federacji Rosyjskiej na Ukrainę w lutym 2022 roku jest przykładem nadzwyczajnej mobilizacji społecznej. Fenomen tej akcji pomocowej jest analizowany w artykule z odwołaniem do autorskiej koncepcji solidarnościowego kapitału mobilizacyjnego. Podstawą kompetencji mobilizacyjnych Polaków są doświadczenia samoorganizacji społecznej związane z działalnością ruchu Solidarności w latach 1980–1981. Doświadczenia te utrwaliły wzory samoorganizacji społecznej w postaci umiejętności uruchamiania ad hoc masowych akcji społecznych. Przerwanie rozwoju ruchu przez jego delegalizację po wprowadzeniu stanu wojennego w grudniu 1981 r. sprawiło, że nie zdążyły się wówczas wytworzyć mechanizmy konwersji kapitału nadzwyczajnej mobilizacji w kapitał solidarności jako zbiorową dyspozycję do zorganizowanego działania na rzecz dobra wspólnego w stanie normalizacji. Niemniej jednak doświadczenie zbiorowego zaangażowania w ruch Solidarności pozostawiło trwały ślad w pamięci zbiorowej w formie przekazywanej międzypokoleniowo dyspozycji do nadzwyczajnej mobilizacji społecznej w sytuacjach szczególnych. Taką sytuację wywołał w 2022 roku kryzys migracyjny związany z napływem uchodźców wojennych z Ukrainy, a aktywowany solidarnościowy kapitał mobilizacyjny pozwolił na społeczną absorpcję uchodźców bez konieczności tworzenia obozów dla uchodźców. Potrzeba udzielania pomocy uchodźcom w dłuższej perspektywie czasowej stwarza okazję do przekształcania aktywowanego kapitału nadzwyczajnej mobilizacji w społeczno-instytucjonalno-moralny kapitał solidarności. Jeśli tak się stanie, ruch pomocy uchodźcom będzie niezwykle ważnym ogólnospołecznym doświadczeniem o charakterze uobywatelniającym.

Publisher

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II

Reference85 articles.

1. Bartkowski J., Więź społeczna i aktywność stowarzyszeniowa, in: Teorie wspólnotowe a praktyka społeczna. Obywatelskość, polityka, lokalność, eds. A. Gawkowska, P. Gliński. A. Kościański, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2005, p. 129–146.

2. Bartoszek A., Kapitał społeczno-kulturowy młodej inteligencji wobec wymogów rynku, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2003.

3. Börner S., Belonging, Solidarity and Expansion in Social Policy, Palgrave Macmillan, London 2013.

4. Boroń A., Gromkowska-Melosik A., Ukraińskie uchodźczynie wojenne. Tożsamość, trauma, nadzieja, Impuls, Kraków 2022.

5. Brown Ch.L., Moral Capital. Foundation of British Abolitionism, University of North Carolina Press, Wilmington 2006.