„Najbardziej elokwentni z Ojców” a metoda przepowiadania w Kościele przełomu IV i V wieku

Abstract

Grzegorz z Nazjanzu i Jan Chryzostom na przestrzeni czasu zostali uznani za najwybitniejszych kaznodziejów Kościoła na Wschodzie. Celem obecnego artykułu jest wykazanie, że różnili się w sposobie opracowania tekstów publicznych wystąpień, co implikuje potrzebę odrębnego podejścia do ich dorobku. Obaj Ojcowie tworzyli w okresie, gdy retorykę wykorzystywano bardziej na potrzeby rozrywki niż przekazu wiedzy, a znani z biegłości krasomówczej sofiści uchodzili za przekupnych i zdeprawowanych. Na przestrzeni kilkudziesięciu lat doprowadziło to w Kościele do odrzucenia warsztatu retorycznego na rzecz bardziej przystępnego co do formy i języka gatunku – homilii.