Egzorcyzm w Apokryfie Księgi Rodzaju (1Q20ar) na tle demonologii Starego i Nowego Testamentu

Abstract

W Apokryfie Księgi Rodzaju (1Q20ar) pojawia się opowiadanie zawierające opis egzorcyzmu (kol. 20). Poproszono Abrahama, aby uwolnił faraona nękanego przez „ducha zarazy”. Tenże, stając się egzorcystą, sprawił, że demon został przegnany. Celem artykułu jest pokazanie tego opowiadania na tle biblijnych tekstów demonologicznych. Po ukazaniu postaci złego ducha i jego aktywności w 1Q20ar omówione zostało zagadnienie obecności demonów w Piśmie św. (zły duch szkodzący faraonowi najbardziej przypomina „ducha kłamstwa” z 1 Krl 22,19-22 oraz szatana Księgi Hioba). Opisany jest również przebieg egzorcyzmu w apokryfie i środki zastosowane przez Abrahama, a następnie przegląd egzorcyzmów w Starym i Nowym Testamencie. Okazuje się, że opowiadanie o wypędzeniu demona w 1Q20ar odbiega od tego, jaki znamy z Księgi Tobiasza, oraz od opisów obecnych w Ewangeliach. W podsumowaniu dochodzimy do przekonania, że mimo pewnych podobieństw w tym zakresie opowiadanie w 1Q20ar zachowuje swój oryginalny i nieporównywalny charakter. Być może stanowi swoisty pomost między „powściągliwą” demonologią Starego Testamentu a bardziej rozwiniętą nauką o złych duchach w Nowym Testamencie.