Koyunlarda Premiks Kaynaklı Bakır Zehirlenmesinin Klinik, Patolojik ve Toksikolojik İncelenmesi

Abstract

Bakır zehirlenmesi, bakırın vücuda alınımı ve atılımı arasındaki dengesizlikten kaynaklanan patolojik bir durumdur. Akut zehirlenme genellikle antihelmintik ilaçlar, mineral karışımları veya aşırı miktarda çözünür bakır tuzlarının uygulanmasından sonra görülür. Sunulan bu çalışmanın materyalini 900 toklu oluşturmaktadır. Hasta hayvanlarda abdominal sancı, ishal, hemoglobinüri, ikterus ve ölüm bulunmaktaydı. Yapılan nekropsiler sonucu deri altı yağ dokusu, serozalar ve organların etrafındaki yağ dokuda şiddetli sarılık belirlendi. Karaciğerin koyu kahve ya da sarımtırak renkte ve kolay parçalandığı görüldü. Safra keseleri dolgun, safra koyu renkte ve granüler yapıdaydı. Böbreklerin oldukça şişkin ve koyu siyah renkte olduğu görüldü. İdrar keseleri hemoglobinüriye bağlı olarak koyu kırmızı renkte idrar içermekteydi. Histopatolojik muayenede hepatositlerde hidropik dejenerasyon, vakuoler dejenerasyon, yağlanma, multifokal nekrozlar ve dissosiasyon, hepatositlerin sitoplazmasında sarı kahve renkte granüllerin yanı sıra hepatosit sitoplazmaları ve safra kanalcıklarında sarımsı-yeşil renkte safra pigmentlerine rastlandı. Portal alanlarda mononükleer hücre infiltrasyonları ile safra kanalı artışı belirlendi. Karaciğer kesitlerine Rodaninle yapılan boyamalarda hepatositlerin sitoplazmalarında kırmızımsı renkte pozitif boyanmalar tespit edildi, Böbreklerde tubul epitellerinde şişkinlik ve vakuoler dejenerasyon, bilurubin pigmenti dikkati çekti. Sunulan bu çalışmada koyunlarda görülen ve yem katkısından kaynaklandığı belirlenen akut bakır zehirlenmesinin klinik, toksikolojik ve patolojik bulgularının ortaya konulması ve son yıllarda oldukça sık karşılaşılan yem katkısı kaynaklı zehirlenme olaylarına dikkat çekilmesi amaçlanmıştır.