Yetişkinlerde Konserve Balık Tüketimine Bağlı Ağır Metal Maruziyet Riskinin Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma, Ankara piyasasında satılan 7 farklı türe ait (ton, sardalya, somon, uskumru, hamsi, alabalık ve levrek) 66 adet konserve balığın ağır metal içeriklerini analiz etmek ve yetişkin bireylerin ağır metal maruziyet düzeylerinin saptanarak risk değerlendirmesini yapmak amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Gereç ve Yöntem: Tüm konserve balık örneklerinin ICP-MS (indüktif eşleşmiş plazma-kütle spektrometresi) cihazında kurşun (Pb), kadmiyum (Cd), alüminyum (Al) ve arsenik (As) analizleri yapılmıştır. Yetişkin bireylerin haftada 2 porsiyon konserve balık tüketmeleri halinde maruz kalacakları Pb, Cd, Al ve As düzeyleri hesaplanmıştır. Bulgular: Analiz edilen balıklar içerisinde Pb ve Cd açısından en yüksek içeriğe sahip olan tür ton balığıdır (sırasıyla; 0.12±0.16 mg/kg, 6.41±4.98 mcg/kg). Alüminyum açısından en yüksek konsantrasyona sahip konserve hamsi iken (1.91±0.15 mg/kg), As açısından en yüksek düzey sardalya da (2.16±1.13 mg/kg) belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre yetişkin bireylerde Pb, Cd, Al ve As maruziyetinin Besin ve İlaç İdaresi (FDA) ve Gıda Katkı Maddeleri Ortak FAO/WHO Uzmanlar Komitesi (JECFA) tarafından belirlenen üst limitlerin altında olduğu saptanmıştır. Sonuç ve Öneriler: Günümüzde konserve balıklar ulaşılabilirlik ve tüketim kolaylığı nedeniyle tercih edilmektedir. Ancak taze veya konserve balıklar diyetimizde ağır metaller yönünden de potansiyel bir risk olarak gösterilmektedir. Bu çalışmada, piyasada satılan farklı içeriğe sahip konserve balıkların farklı düzeylerde ağır metal içeriğine sahip olduğu ve yetişkinlerin farklı düzeylerde ağır metale maruz kaldığı saptanmıştır. Piyasada satışa sunulan farklı türde konserve balıkların günlük tüketim miktarlarına göre farklı yaş gruplarındaki bireylerin ağır metal maruziyet riskini değerlendiren çalışma sayısı oldukça azdır. Bu konuda daha kapsamlı çalışmaların yapılması gerekmektedir.