NEW PUBLIC MANAGEMENT AND THE TURKISH EDUCATION SYSTEM: A REVIEW ON GOVERNMENT PROGRAMS

Abstract

Bu çalışmanın amacı kamu yönetimi teorisyenleri ve uygulayıcılarının en önemli meselelerinden biri olan yeni kamu işletmeciliği anlayışının eğitim alanına etkisini hükümet programları üzerinden incelemektir. 1980 sonrası dünya genelinde yaygın bir uygulama olarak yeni kamu işletmeciliği yaklaşımının ilke ve programları eşzamanlı olarak Türk kamu yönetiminde de yerleşmeye başlamıştır. Kamu yönetimi tarihinde Weberyen bürokrasi anlayışından sonra en önemli kavram olarak gösterilen bu yaklaşım üzerinden geçen otuz yıllık süreye rağmen geçerliğini korumakta ve güncel koşullara göre kendini yenilemektedir. Yaklaşımın temel ilke ve unsurları eğitim, sağlık, güvenlik, adalet vb. kamu yönetiminin her alanında etkisini göstermekte ve devleti yönetecek hükümetlerin de öncelikli kavramlarından biri olma özelliğini taşımaktadır. Bu anlamda siyasi politika ve programlara konu olmakta, hükümet programlarına da bu anlayış yansımakta ve kurulacak hükümetleri etkilemektedir. Yeni kamu işletmeciliği anlayışından etkilenen yönetsel alanlardan biri olan eğitim de toplumun hemen her kesimini ilgilendiren bir sektör olarak hükümet programlarında yer almaktadır. Yönetimin eğitim, sağlık gibi alt alanlarında konuyu bütüncül bir yaklaşımla ele alan çalışmaların sınırlı oluşu, mevcut çalışmayı önemli hale getirmektedir. Hükümet politikalarını eğitim özelinde ele alan bu çalışmada özellikle 1980li yıllardan itibaren yeni kamu işletmeciliği anlayışının eğitim alanında etkisini hissettirdiği ve bu etkinin parti ve ideolojilerden bağımsız bir şekilde olduğu görülmektedir. İdeolojik yakınlığın politikalara önemli katkısı olduğu da görülen bu araştırmada özellikle 2002 yılından itibaren eğitim alanında önceki dönemlere göre YKİ ve yönetişim anlayışına uygun daha fazla ve somut hedefler bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu çerçevede çalışmada öncelikle yeni kamu işletmeciliği yaklaşımı ve eğitim sistemine ne şekilde yansıdığı ele alınacaktır. Daha sonra yaklaşımın Türk eğitim sistemine ve hükümet programlarına etkisi incelenecektir.