Türkiye’de Fen Eğitimi Alanında Bağlam (Yaşam) Temelli Yaklaşım ile İlgili Yapılmış Lisansüstü Tez ve Makalelerin İçerik Analizi

Abstract

Çalışmanın amacı, Türkiye’de 2008-2021 yılları arasında fen eğitimi alanında Bağlam Temelli Yaklaşım (BTY) üzerine yapılmış çalışmaları doküman inceleme yöntemiyle analiz ederek, genel çerçeveyi belirleyerek, alandaki eksikleri ve eğilimleri tespit etmektir. Çalışmanın örneklemini oluşturan 172 çalışmayı değerlendirmek için, araştırmacılar tarafından geliştirilen “Fen Eğitimi Makale/Tez Sınıflama Formu” kullanılarak içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde MS-Excel ve MAXQDA programları kullanılarak bulgular, tablolar ve grafiklerle sunulmuştur. Araştırma bulgularına göre, çalışmaların 2019 ve 2020 yıllarında yoğunlaştığı, daha çok ortaokul düzeyinde yapıldığı ve genellikle örneklem büyüklüğünün 31-100 arasında olduğu tespit edilmiştir. Çalışmalar genellikle Karadeniz bölgesinde, illerimizden ise Ankara ve Trabzon illerinde yoğunlaşmıştır. Ayrıca, bu çalışmaların fizikte "elektrik", kimyada "maddenin tanecikli doğası" ve biyolojide "vücudumuzda sistemler" konularını ele aldığı gözlenmiştir. Çalışmaların ağırlıklı konu alanı olarak “öğretim" alanında olduğu görülmüştür. Araştırma yöntemi olarak en fazla nicel yöntemlerden “yarı deneysel yöntem”, veri toplama aracı olarak “başarı testleri”, veri analiz yöntemi olarak ise “t-testi” kullanılmıştır. BTY’nin sıklıkla “REACT modeliyle” beraber uygulandığı ve “geleneksel yöntemlerle” karşılaştırıldığı, nicel deneysel çalışmalarda BTY’nin; diğer yöntemlere göre daha etkili olduğu görülmüştür. Fen eğitiminde BTY üzerine çalışacak araştırmacıların faydalanması için, kaynakça analizi yapılmış ve bu alanda en fazla atıf alan yayınlarla atıf yapılan yazarlar tespit edilmiştir. Araştırma bulgularına ve sonuçlarına dayalı olarak, BTY konusunda yeni araştırmalar yapacak araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.