SURİYELİ ÇOCUKLARIN KONUŞMA BECERİLERİNDE TESPİT EDİLEN SÖZ DİZİMSEL HATALARIN DİL BİLİMSEL ÇÖZÜMLEMESİ

Abstract

Göçle gelen mültecilerin birçok sorunu olmaktadır. Bunlardan en önemlisi de iletişim yani dil sorunudur. Göç ettikleri ülkenin dilini bilmek, mülteciler için iş bulabilmek, eğitimlerine devam edebilmek, hayatlarını daha düzenli bir şekilde sürdürebilmek demektir. Son yıllarda Türkiye’ye göç etmek zorunda kalan Suriyelilerin ülkemizdeki hayata uyum sağlamaları için pek çok çalışma yürütülmektedir. Zorunlu eğitim çağındaki Suriyeli çocuklara eğitim öğretim fırsatlarının sağlanması, her yaştan Türkçe öğrenmek isteyenlere yönelik Türkçe kurslarının açılması bu çalışmalardan bazılarıdır. İzmir’deki Suriyeli çocukların Türkçe ifade edici dil becerilerini ölçmek ve değerlendirmek amacıyla yaptığımız bu çalışma, Buca ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi bir ortaokulda eğitim görmekte olan 8. sınıf düzeyindeki 14 Suriyeli çocuğu kapsamaktadır. Çalışma nitel bir yöntem olan derinlemesine görüşme yöntemiyle gerçekleştirilmiş ve ses kayıt cihazıyla kayıt altına alınan konuşmalar hata çözümlemesi yaklaşımına göre dil bilimsel olarak analiz edilmiştir. Katılımcıların konuşma sırasında yaptıklar hatalar ses bilimsel, biçim bilimsel, söz dizimsel ve anlam bilimsel olmak üzere dört ayrı dil bilimsel düzeyde incelenmiştir. Tüm düzeylerde tespit edilen hataların toplamı 1910’dur. Söz dizimsel düzeyde en çok sayıda tespit edilen hata türü, toplam söz dizimsel hatanın %33’ünü oluşturan “Yüklemin Ortada Kullanımı Hataları”dır. Söz dizimsel hatalarda en çok görülen ikinci hata türü ise toplam söz dizimsel hatanın %32’sini oluşturan “Yüklemin Başta Kullanımı Hataları” olmuştur. Son olarak en çok tespit edilen üçüncü söz dizimsel hata türü toplam söz dizimsel hatanın %10’unu oluşturan “Yüklem Eksikliği Hataları” olmuştur. Geriye kalan oran diğer 5 söz dizimsel hata türünü içermektedir. Bulgular kısmında söz dizimsel düzeyde tespit edilen hata türlerinin isimleri ve sayıları paylaşılmış; bu hata türlerinin örneklerine yer verilmiş ve incelenen bu bulgular alanyazınla karşılaştırılarak tartışılmıştır. Bu çalışmayla Suriyeli mülteci çocukların Türkçe konuşmalarındaki hataların ortaya çıkarılarak Türkçe öğretimi sürecinde rol alan öğreticilerin çalışmalarına ışık tutulması ve katkı sağlanması hedeflenmiştir.