Özel Gereksinimli Çocukların Okul Öncesi Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar

Abstract

Bu araştırmanın amacı özel eğitim gereksinimli öğrencilerin okul öncesi eğitiminde öğretmenlerin karşılaştıkları sorunları ve bu sorunlarla başa çıkma stratejilerini öğretmen görüşlerine göre incelemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseninin kullanıldığı araştırmanın çalışma grubunu özel eğitim anaokullarında görev yapan 17 öğretmen oluşturmaktadır. Yarı-yapılandırılmış görüşme formunun kullanıldığı araştırmada verilerin çözümlenmesinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda özel eğitim gereksinimli öğrencilerin okul öncesi eğitiminde karşılaşılan sorunlar velilerden kaynaklı sorunlar, okulun fiziki imkânlarından kaynaklı sorunlar ve öğretim sürecinde karşılaşılan sorunlar olmak üzere üç temada toplanmıştır. Öğretmenlerin bu sorunlarla başa çıkma stratejileri ise etkili iletişim kurma, öz bakım eğitimine daha fazla zaman ayırma, dikkat sürelerini göz önünde bulundurarak etkinlik sürelerini kısa tutma ve etkinlikleri çeşitlendirme, meslektaşlarla iş birliği yapma, istenmeyen davranışların nedenini tespit etme ve müdahalede bulunma, gerekli materyalleri imkânlar dâhilinde kendi hazırlama, aile eğitimi faaliyetleri düzenleme ve uyum süreçlerini uzun tutma olarak tespit edilmiştir. Araştırma bulgularına dayanarak; özel eğitim gereksinimli çocuğa sahip ailelere eğitim süreçlerindeki rol ve sorumlulukları hakkında bilinçlendirme faaliyetleri yapılması, özel eğitim gereksinimli öğrencilerin engel durumlarına uygun ihtiyaç duyulan ders materyallerinin bakanlıkça temin edilmesi, okul bahçeleri ve sınıflarının okul öncesi eğitime uygun olacak şekilde planlanarak yapılması, mevcut fiziki mekânların iyileştirilmesi önerilebilir.