Türkiye’de cinsel istismar mağduru çocuklarla adli görüşme: Görüşmecinin öznel deneyimi

Abstract

Çocuk istismarı ve ihmali dünyada milyonlarca çocuğu ve bu çocukların ailelerini etkileyen önemli bir toplumsal sorundur. Fiziksel, duygusal ya da cinsel hangi istismar türüne uğramış olursa olsun çocuk istismarına ilişkin adli süreçte, fiziksel, biyolojik ve psikolojik bulguların doğru şekilde toplanarak değerlendirilmesinin yanı sıra, mağdur çocukla yapılacak olan adli görüşmeler oldukça önemlidir. Adli görüşme, adli olaylarda mağdur ya da şüpheliye tarafsız yaklaşımla, olaya ait bilginin toplandığı, suçun ortaya çıkıp çıkmadığının araştırıldığı ve elde edilen bilginin psikolojik ve hukuki çerçevede incelendiği görüşmedir. Adli görüşme sürecinde çocuğun ifadesinin güvenilirliğinin değerlendirilmesine ilişkin hususlar, adli görüşmecilerin bilgi, beceri, deneyimleri ve ihtiyaçları, görüşme ortamı ve koşulları önemli bir konudur. Bu doğrultuda araştırmamızın amacı, nitel inceleme yoluyla adli görüşmenin yetkinlik ve etkililiğine ilişkin betimleyici bir çerçeve oluşturulmaya çalışılmasıdır. Araştırmada 3 farklı şehirden, adli görüşme deneyimi olan adli görüşmeciler seçilmiştir. Araştırmada altı adli görüşmeci ile çalışılmıştır. Adli görüşmecilerin çalışma alanları ve görüşme süreçlerine uygun olacak şekilde hazırlanmış görüşme formundan yararlanılarak görüşmecilerle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış ve görüşme kayıtları Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz (YFA) kullanılarak değerlendirilmiştir. Yapılan görüşmelerin incelenmesi sonucunda tekrar eden sekiz üst tema belirlenmiştir. Bu temalar; cinsel istismara uğramış çocukla adli görüşme deneyimi, zamanla adli görüşmede gerçekleşen değişim, Çocuk İzlem Merkezi çalışma sistemi, alınan eğitimin adli görüşme sürecine katkısı, adli görüşme sürecini etkileyen etmenler, görüşme yapabilme açısından kendine yönelik değerlendirmeler, adli görüşme sürecinde bölünme-yönlendirilme-tamamlama, adli görüşme alanındaki ihtiyaçlar şeklindedir. Her bir üst tema için katılımcıların söylemlerinden somut alıntılar verilmiştir. Elde edilen sonuçlar alanyazın kapsamında tartışılmıştır.