Enerji Verimliliği Finansal Gelişmişliğin Nedeni midir? Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Panel Nedensellik Analizi

Abstract

Enerji verimliliğinin sağlanması hükümet, reel sektör ve akademik kesim ekseninde önem arz eden bir konu haline gelmiş, enerji verimliliğinin artırılması, gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerde iklim değişikliğiyle başa çıkmanın ve karbon emisyonlarını azaltmanın en etkili yollarından biri olarak kabul edilmeye başlamıştır. Daha fazla çıktı, daha az girdi stratejilerinin sadece yatırımların teknolojik alt yapılara yönlendirmesi neticesinde sağlanabileceği de su götürmez bir gerçek olarak göze çarpmaktadır. Bu durum çerçevesinde kaynakların etkin kullanılması ve bu sayede enerji verimliliğinin arttırılmasına yönelik çeşitli faaliyetler ancak teknolojik yatırımlara önemli düzeyde destek olabilecek finansal gelişmişlik ile birlikte sağlanabilir. Söz konusu çalışmada da enerji verimliliği ve finansal gelişmişlik arasında bir nedensellik ilişkisinin olup olmadığı test edilmesi amaçlanmaktadır. 32 Avrupa ülkesinin (finansal gelişmişlik endeksi ve enerji verimliliği endeksinin 1998 ile 2017 tarihleri arasındaki yıllık verileri kullanılmıştır. Emirmahmutoğlu ve Köse (2011) panel nedensellik analizinin kullanıldığı çalışmada elde edilen bulgular panelin geneli için Finansal gelişmişlik ile enerji verimliliği arasında çift yönlü nedensellik ilişkisinin söz konusu olduğuna işaret etmektedir. Analize dâhil edilen ülkelerin özeline bakıldığında ise enerji verimliliğinden finansal gelişmişliğe doğru nedenselliğin Finlandiya, Fransa, Kıbrıs Rum Kesimi, Hırvatistan, İsveç, İtalya, İzlanda, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan ve Norveç için geçerli olduğu tespit edilmiştir. Finansal gelişmişlikten enerji verimliliğine doğru nedenselliğin ise İsveç, İtalya, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya ve Yunanistan için geçerli olduğu görülmektedir.