Wpływ podpowierzchniowego wnoszenia nawozu mineralnego na plon, skład chemiczny ziarna oraz wybrane właściwości gleby w warunkach bezpłużnej uprawy pszenicy ozimej

Abstract

Badania przeprowadzono w latach 2015–2017, w oparciu o eksperyment polowy założony jesienią 2014 roku w miejscowości Rogów, powiat zamojski. Celem doświadczenia była ocena wpływu podpowierzchniowego wprowadzania zróżnicowanych dawek wieloskładnikowego nawozu mineralnego Polifoska®6 NPK(S) 6-20-30(7) na wybrane właściwości fizyko-chemiczne i biologiczne gleby, a także plon i jakość plonu ziarna pszenicy ozimej wysiewanej w zmianowaniu soja – pszenica ozima – kukurydza w warunkach uprawy bezorkowej. Nawóz mineralny w dawce 200 i 400 kg∙ha–1 wnoszono pod powierzchnię gleby równomiernie w zakresie 10–30 cm głębokości pracy elementu wysiewająco-spulchniającego. Obiekt kontrolny stanowiły poletka z powierzchniową aplikacją nawozu. Po zbiorze oceniono plon i elementy struktury plonu ziarna pszenicy. Wykonano również analizy chemiczne ziarna celem określenia jakości zebranego plonu. W pobieranych corocznie próbach glebowych oznaczano zawartość Corg w warstwie 0–30 cm, natomiast w glebie pobieranej do głębokości 90 cm (z podziałem na 3 warstwy co 30 cm) określono pH oraz zawartość fosforu, potasu i magnezu. Dodatkowo określono liczbę i biomasę dżdżownic.Plon ziarna pszenicy ozimej był istotnie zróżnicowany tylko w latach badań. W obiektach z wgłębnym wniesieniem nawozu Polifoska®6 odnotowano wzrost zawartości P i K w ziarnie w porównaniu z wariantem, w którym pszenicę ozimą nawożono powierzchniowo. Wyższa dawka nawozu mineralnego spowodowała ponadto wzrost zawartości N, P, K i Mg w ziarnie w porównaniu z dawką niższą o połowę.Zawartość Corg w powierzchniowej 0–30 cm warstwie gleby wyraźnie zwiększała się w kolejnych latach prowadzenia uprawy bezpłużnej. Najniższe pH określono w 0–30 cm warstwie gleby. W tym poziomie stwierdzono również większą zawartość P i K niż w warstwach gleby o głębokości 30–60 cm i 60–90 cm.W obiektach z wgłębnym sposobem aplikacji nawozu Polifoska®6 stwierdzono ogólną tendencję występowania większej liczby dżdżownic w porównaniu z nawożeniem powierzchniowym. Odnotowano również nieznaczny wzrost biomasy tych organizmów. Występowaniu większej masy dżdżownic sprzyjało ponadto zastosowanie wyższej dawki nawozu mineralnego.