Zachwaszczenie, plonowanie i efektywność ekonomiczna uprawy prosa zwyczajnego (Panicum miliaceum L.) w zależności od rodzaju herbicydów i ich dawki

Abstract

W artykule przedstawiono wyniki badań prowadzonych w Gospodarstwie Doświadczalnym Czesławice (środkowa Lubelszczyzna, Polska) w latach 2014–2016, dotyczące wpływu wybranych herbicydów nalistnych (2,4-D + fluroksypyr; tribenuron-methyl + fluroksypyr; MCPA, dikamba + triasulfuron) na zachwaszczenie, plonowanie i efektywność ekonomiczną uprawy prosa zwyczajnego. Obecnie nie ma zarejestrowanych herbicydów do aplikacji w łanie prosa (w wykazach figurują jedynie herbicydy stosowane przed siewem i przed wschodami prosa). W badaniach uwzględniono herbicydy zalecane do stosowania nalistnego w zasiewach owsa, w dawkach 100% oraz w dawkach pomniejszonych o połowę względem dawek zalecanych. Obiekt kontrolny stanowiły poletka bez aplikacji herbicydów (mechaniczne zwalczanie chwastów). Eksperyment zlokalizowano na glebie płowej wytworzonej z lessu, cechującej się dobrą zasobnością w przyswajalne składniki pokarmowe (II klasa bonitacyjna). Zastosowano klasyczny (płużny) sposób uprawy roli. Przedplonem dla prosa był jęczmień jary. Nawożenie mineralne NPK dostosowano do zasobności gleby. Dowiedziono, że zastosowane herbicydy nalistne (w fazie krzewienia prosa) miały dużą skuteczność chwastobójczą. W efekcie niski stopień zachwaszczenia wpływał na wysoką produkcyjność prosa w porównaniu z uzyskaną w warunkach pielęgnacji mechanicznej (bez herbicydów). Szczególnie pozytywnie oceniono działanie herbicydów 2,4-D + fluroksypyr oraz tribenuron-metyl + fluroksypyr aplikowanych w dawkach 100%. Zastosowanie tych preparatów przyczyniło się do niemal całkowitej eliminacji chwastów. Z kolei herbicyd dikamba + triasulfuron posiadał nieco mniejszą zdolność chwastobójczą. Wykazano zasadność stosowania herbicydów nalistnych w odchwaszczaniu prosa. Ich aplikacja wpływała korzystnie na efekt ekonomiczny uprawy tej rośliny. Największą nadwyżkę bezpośrednią uzyskano stosując pełną dawkę herbicydów Gold 400 EC (2,4-D; fluroksypyr) i Granstar Strong (tribenuron metylowy; fluroksypyr). Pomimo poniesionych większych nakładów na uprawę prosa, koszty preparatów chwastobójczych rekompensowała wysoka wartość uzyskanego plonu.