Abstract
Yalan, zamandan bağımsız olarak sosyal olarak uygun bulunmayan bir davranış olarak süregelmiştir. Aileler çocuklarını yalan söylemenin yanlış olduğu öğretisiyle büyütmektedirler. Hatta bu öğreti çocuk masallarında da büyük bir yer tutmaktadır. Buna rağmen yalanın sosyal yönden kabul gördüğü hatta teşvik edildiği türlerinin olduğu da bilinmektedir. Bu çalışmada çocukların sosyal yönden kabul gören bu yalan türlerini (prososyal yalan) ne derecede uygun buldukları ile ebeveynlerinin tutumları ve ebeveynlerin benlik kurguları arasındaki bağlantılar incelenmiştir. Çalışmaya yaşları 9-13 arasında değişen toplam 129 çocuk ve anneleri dâhil edilmiştir. Ebeveyn tutumlarının ölçümünde “Anne-Babalık Stilleri ve Boyutları Ölçeği”, benlik kurgusunun ölçümünde “İlişkisel-Bireyci-Toplulukçu Benlik Ölçeği” ve çocukların prososyal yalanı uygun bulma düzeylerinin ölçümünde ise “Prososyal Yalanın Uygunluğu Testi – Çocuk Formu” kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçları demokratik ve otoriter ebeveyn tutumlarının çocukların prososyal yalanı uygun bulma düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığını göstermektedir. Bununla birlikte ebeveynlerin izin verici tutumlarının artmasına bağlı olarak çocukların prososyal yalanın alt boyutu olan işbirlikçi yalanları uygun bulma düzeylerinin de arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Sonuçlar benlik kurgusu üzerinden değerlendirildiğinde, annelerin benlik kurgularının çocukların prososyal yalanı uygun bulma düzeylerini anlamlı olarak etkilemediği bulunmuştur.
Publisher
Gelisim ve Psikoloji Dergisi (GPD)
Subject
Materials Science (miscellaneous)
Reference45 articles.
1. Akçay, E. (2013). Yalan söyleme kabiliyeti ve hafıza: Cinsiyetler arası karşılaştırma. Selçuk İletişim, 7(3), 234-243.
2. Aydın, M. Ş. (2020). Yalanın renkleri: Yalanın tanımlanması ve türleri üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(69), 1-9.
3. Aydın, M. Ş. (2022). Çocuklarda prososyal yalan: orta çocukluk döneminde prososyal yalanın uygun bulunma düzeyini etkileyen sosyal ve zihinsel etmenler. Nobel Yayınları.
4. Aydın, M. Ş., Karakelle, S. ve Kumru, A. (2022). Prososyal yalanın uygunluğu testi–çocuk formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 4(1), 34-42.
5. Baumrind, D. (1971). Current patterns of parental authority. Developmental Psychology, 4(1), 1-103. doi: 10.1037/h0030372
Cited by
2 articles.
订阅此论文施引文献
订阅此论文施引文献,注册后可以免费订阅5篇论文的施引文献,订阅后可以查看论文全部施引文献