Okul öncesi çocuklarının duygu düzenleme becerileri ile oyun davranışları arasındaki ilişkide annelerin duygu düzenleme güçlüklerinin düzenleyici rolü

Abstract

Duygu düzenleme becerileri, çocukların oyun davranışlarında önemli bir yere sahiptir. Annelerin duygu düzenleme güçlüklerinin düzenleyici rolünün incelenmesi çocukların duygu düzenleme becerileri ile oyun davranışları arasındaki ilişkinin daha iyi anlaşılmasına ve alanyazının zenginleşmesine katkı sağlayacaktır. Bu araştırmanın amacı 48-72 aylık çocukların duygu düzenleme becerileri ile oyun davranışları arasındaki ilişkide, annelerin duygu düzenleme güçlüklerinin düzenleyici rolünü incelemektir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye genelindeki 48-72 aylık çocuklar ve anneleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini, rastgele örnekleme yöntemi ile seçilen 259 çocuk ve bu çocukların anneleri oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak; çocukların ve annelerin demografik bilgilerini elde etmek için “Kişisel Bilgi Formu”, anneleri değerlendirmek için “Duygu Düzenleme Güçlükleri Ölçeği”, çocukları değerlendirmek için “Duygu Düzenleme Ölçeği” ve “Penn Etkileşimli Akran Oyun Ölçeği” kullanılmıştır. Çocuklar için kullanılan ölçekler, okul öncesi öğretmenleri tarafından doldurulmuştur. Araştırma kapsamında toplanan veriler, SPSS paket programı kullanılarak nicel analiz yöntemleriyle değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde, tanımlayıcı (betimsel) istatistikler, çoklu doğrusal regresyon analizleri ve Hayes (Process) analizi 1. Model kullanılmıştır. Araştırma sonucunda çocukların duygu düzenleme ve akran oyun becerilerinin iyi düzeyde, annelerin duygu düzenleme güçlüklerinin ise düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Çocukların duygu düzenleme becerilerinin akran oyun becerilerini pozitif yönde ve anlamlı olarak yordadığı tespit edilmiştir. Alt boyutlar değerlendirildiğinde; duygu düzenleme ölçeğinin değişkenlik/olumsuzluk alt boyutunun, oyun etkileşimini negatif yönde, oyunun bozulması ve oyundan kopmayı pozitif yönde etkilediği; duygu düzenleme alt boyutunun, oyun etkileşimini pozitif yönde, oyunun bozulması ve oyundan kopmayı negatif yönde etkilediği belirlenmiştir. Duygu düzenleme becerileri ile oyun davranışları arasındaki ilişkide annelerin duygu düzenleme güçlüklerinin düzenleyici rolünün olmadığı tespit edilmiştir. Bu araştırmada elde edilen sonuçlar, çocukların duygu düzenleme becerilerinin oyun becerileri üzerindeki etkisini ortaya koymaktadır. Sonraki araştırmalarda, çocukların duygu düzenleme ve oyun becerileri arasındaki ilişkide demografik değişkenlerin düzenleyici etkisi incelenebilir.