Okul yöneticilerinin kayırmacı tutum ve davranışlarının okul etkililiği üzerine etkisi

Abstract

Örgüt yöneticisinin eşitliği bozup adil davranmayarak bir çalışana hak ettiğinin üstünde maddi ya da manevi ödüller vermesi kayırmacılık olarak ifade edilmektedir. Etkililik kavramı ise belirlenen hedeflere ulaşılma derecesi olarak tanımlanmaktadır. Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin, okul yöneticilerinin kayırmacı tutum ve davranışlarına ilişkin algıları ile etkili okul algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada, ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma örneklemi, 2022-2023 eğitim öğretim yılında Düzce ili Merkez ilçesinde bulunan resmi ortaokul kademesinde görev yapan dört yüz yirmi yedi öğretmenden oluşmaktadır. Öğretmenlerin okul yöneticilerinin kayırmacı tutum ve davranışlarına ilişkin algı düzeyi ile ilgili veri toplamak amacıyla Erdem ve Meriç (2012) tarafından geliştirilen “Okul Yönetiminde Kayırmacılık Ölçeği (OYKÖ)” kullanılmıştır. Öğretmenlerin etkili okul algı düzeyleri ile ilgili veri toplamak amacıyla ise Abdurrezzak ve Uğurlu (2019) tarafından geliştirilen “Etkili Okul Ölçeği (EOÖ)” kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, öğretmenlerin kayırmacılık algı düzeylerinin çok düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin etkili okul algı düzeylerinin ortalamanın üstünde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin algılarına göre, okul yöneticilerinin kayırmacı tutum ve davranışları ile etkili okul arasında anlamlı, orta düzeyde ve negatif yönlü bir ilişki söz konusudur. Diğer bir bulguya göre, öğretmenlerin okul yöneticilerinin kayırmacı tutum ve davranışlarına ilişkin algılarının, etkili okul algı düzeyini orta düzeyde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular çerçevesinde uygulayıcılara ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.