Çocuk acil hastalarında yasa dışı ilaçların LC-MS/MS kullanılarak değerlendirilmesi

Abstract

Giriş: Yasa dışı madde kullanımı, tüm dünyada giderek artan bir sorun olup, uyuşturucu kaynaklı toksisiteler olarak acil servislere de yansımaktadır. Ülkemizde yasa dışı uyuşturuculara bağlı çocuk acil vaka verileri sınırlı sayıda olup bunların çoğu da yanlış pozitif ve negatif sonuç verme ihtimali olan veya bazı ilaçlar için yetersiz olan immünokimyasal tarama testlerine dayalı verilerdir. Gereç ve yöntemler: Otuz dokuz yasa dışı uyuşturucu analiti için valide edilmiş LC-MS/MS yöntemleri oluşturduk ve kolay ve kısa bir numune hazırlama aşamasından sonra çocuk acil hastalarının (n=50, ortalama yaş: 15,9 y, %72 erkek; %28 kadın) kan ve idrar örneklerini değerlendirmek için kullandık. Bulgular: Doğrusallık, tekrarlanabilirlik, doğruluk, duyarlılık ve seçicilik paramenlerinde kabul edilebilir yöntem doğrulama sonuçları elde edildi. Hastaların %60'ında yasa dışı uyuşturucu madde tespit edildi, bunların %71,4'ü erkekti ve hastaların %40'ında çoklu uyuşturucu madde görüldü. Amfetamin türü uyuşturucular ve sentetik katinonlar, örneklerde en fazla bulunan yasa dışı uyuşturuculardı. Sonuç: Bu çalışma, ülkemizde, çocuk acil hastalarında 39 yasa dışı uyuşturucu madde analitinin araştırılması için LC-MS/MS kullanılan ilk çalışmadır. LC-MS/MS, uyuşturucudan şüphelenilen acil hastaların değerlendirilmesi için güvenilir, hassas bir araçtır. Özellikle acil sağlık sorunlarına neden olan ilaç kullanım profilleri güncel tutulmalı ve ulusal bir ağ üzerinden paylaşılarak hekim ve toksikologların yanı sıra yasa dışı ilaç politikası ile ilgili düzenlemeleri yapan yetkililerin bilgilendirilmesi sağlanmalıdır.