Affiliation:
1. SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ, İZMİR BOZYAKA SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ, DAHİLİ TIP BİLİMLERİ BÖLÜMÜ, ACİL TIP ANABİLİM DALI
Abstract
Giriş: Dünya çapında önemli morbidite ve mortaliteye neden olan akut zehirlenme, önlenebilir bir halk sağlığı sorunudur.
Acil durumlarda kritik hastaların değerlendirilmesinde laktat yararlı bir biyobelirteçtir. Bu çalışmada intihar amaçlı ilaç alımı ile acil servise başvuran hastaların mortalite, morbidite ve yoğun bakım yatışlarının başvuru sırasında ölçülen kan laktat düzeyleri ile belirlenip belirlenemeyeceğini araştırmak amaçlanmıştır.
Gereç-Yöntem: Bu tek merkezli retrospektif çalışmaya 1 Ocak 2019 ile 1 Ocak 2020 tarihleri arasında akut zehirlenme nedeniyle acil servise başvuran 18 yaş üstü hastalar dahil edildi. Başvuru sırasında ölçülen kan laktat düzeyleri ile hastanın klinik sonucu arasındaki ilişki incelendi. Normal dağılan verilere sahip grupları karşılaştırmak için öğrenci t testi, normal dağılmayan veya sıralı veriler için ki-kare testi kullanıldı. p˂0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.
Bulgular: 223 hastanın verileri analiz edildi. Ortanca yaş 28, kadın oranı %68,6 idi. En sık alınan ilaçlar %35 ile analjezikler, %33,6 ile diğer ilaçlar, %24,7 ile antidepresanlar ve %22,4 ile diğer psikotroplardır. Hastaların 192'si tedavi sonrası taburcu edildi, 31 hasta servise veya yoğun bakıma alındı ve 3 hasta yoğun bakıma yatıştan sonraki ilk 24 saat içinde öldü. Hastaneye yatış ile ilgili faktörler incelendiğinde erkek cinsiyet, yaş ortalamasının yüksek olması, laktat düzeyinin yüksek olması, analjezik ve diğer psikotrop ilaç alımının yatışla ilişkili olduğu saptandı. Öte yandan yaşlılık (48.00, ±16.70), yüksek laktat seviyeleri (6.77, ±6.52) ve düşük bikarbonat seviyeleri (17.40, ±3.05) mortalite ile ilişkilendirildi.
Sonuç: Acil servise intihar amaçlı ilaç kullanımı nedeniyle başvuran hastalarda, başvuru sırasında ölçülen kan laktatı hem mortalite hem de morbiditeyi öngörmede önemli bir biyobelirteçtir.
Publisher
Eurasian Journal of Toxicology, Emergency Physicians Association of Turkey