Yönetilmekten Kendini Yönetmeye: Neoliberal Toplumda Öznellik Üretimi Olarak İstihdam Edilebilirlik

Abstract

İçinde yaşadığımız neoliberal toplum sürekli değişim gösteren ve her geçen gün geçmişle bağını biraz daha fazla koparan bir nitelik arz etmektedir. Toplumsal sistemin üyeleri, sürekli değişim gösteren ve bu değişim temelinde ortaya çıkan belirsizlikler ve risklerle dolu bir yaşamda ayakta kalmaya çalışmaktadır. Bireyin karşı karşıya kaldığı zorluklara yönelik çözümler ve bunların üstesinden gelmesine yönelik pratikler hiç kuşku yok ki günümüz toplumunda giderek artan ölçüde kolektif niteliğini kaybetmektedir. Bireysel düzlemde ve kişinin kendiyle bir muhasebe içerisine girmesine, kendisine dönmesine ve içsel dünyasında çözümler bulmasına dönük zorlamalar içermektedir. Bu çalışma tam da bu noktada bireylerin çalışma hayatında karşı karşıya kaldıkları sorunları bireysel düzlemde çözmeye dönük olarak yöneldikleri temel bir yaklaşım olan “istihdam edilebilirlik” kavramına ışık tutmaktadır. Bu anlamda çalışmanın amacı, Foucault’nun kavram setinden hareketle neoliberal toplumda insanların bireyselleştirilmesinde etkili olan kipliklerden, özneleştirme stratejilerinden biri olduğu savunulan istihdam edilebilirlik kavramının analizinin yapılmasıdır.