Van Ağzından Derleme Sözlüğü'ne Katkılar

Abstract

Derleme Sözlüğü yazı diline girmemiş, halk ağzından derlenmiş olan kelimelerden oluşmuş bir sözlüktür. Bu çalışmada söz konusu esere katkıda bulunmak amacıyla Van ağzından 141 kelime derlenmiştir. Bu sayının 28’i fiil, 4’ü isim, 24’ü sıfat, 4’ü zarf, 34’ü birleşik fiil, 2’sini edat ve 1’ini de sıfat-fiil ekiyle kurulmuş kelime ya da kelime gruplarından oluşturmaktadır. Çalışmada bazı kelimelerin açıklanmasına gidilmiştir ve burada çoğu zaman Azerbaycan Türkçesine başvurulmuştur. Mesela Sein ~ seyin “su testisi” kelimesi açıklanırken Azerbaycan Türkçesine dayanılarak açıklamalar yapılmıştır. Söz konusu ağızda göz ümmecılıḫ, gizlenpoş gibi oyun isimlerinin yanı sıra bızavburnu, erihḳızartan ve benzeri ilginç hayvan isimlerine rastlanmaktadır. Fiillerden sıpırtdamaḫ ve serelamaḫ ile isimlerden toyıḫ kelimesi şekil bakımından Derleme Sözlüğü’nde az ses değişiklikleriyle ancak anlam farklılığıyla yer almaktadır. Diğer kullanımlar ne şekil ne anlam açısından Derleme Sözlüğü’nde yer almaktadır.