Thomas Hobbes ve Uluslararası İlişkiler: Realizm ile Rasyonalizm Arasındaki Leviathan

Abstract

Öz Amaç: Bu çalışmada modern siyaset felsefesinin önemli figürlerinden olan Hobbes’un Uluslararası İlişkiler (Uİ) nezdindeki teorik konumlanması irdelenmiştir. Tasarım/Yöntem: Çalışmada Hobbes’un siyaset felsefesi, ortaya çıktığı sosyo-politik şartlar bağlamında incelenmiş ve böylece varsayımlarının mutlaklaştırılmasının önüne geçilmeye çalışılmıştır. Bununla birlikte Hobbes’un Uİ nezdinde üzerinde en çok durulan Leviathan başlıklı çalışmasının yanı sıra Behemoth başlıklı çalışması da irdelenmiş ve bu yolla siyaset felsefesi eklektik değil bütüncül bir şekilde ele alınmıştır. Bulgular: Çalışmada ulaşılan sonuç Hobbes’un ortaya koyduğu siyaset felsefesinin Uİ teorileri nezdinde yalnızca realizmle ilişkili olmadığı yer yer rasyonalizmi de içerdiğidir. Bununla birlikte Hobbes’un siyaset felsefesi ile Uİ pratiği arasındaki uyum 21. yüzyıl özelinde ve büyük ölçüde devam etmektedir. Sınırlılıklar: Hobbes’un siyaset felsefesinin Uİ teorileri bakımından yeri, Martin Wight’ın realizm, rasyonalizm ve devrimcilik şeklindeki geleneksel Uİ teorileri ayrımı bakımından irdelenmiştir. Özgünlük/Değer: Hobbes Uİ’de genellikle realizm geleneğiyle ilişkilendirilmektedir. Nitekim Hobbes’un insan doğasına yönelik kötücül bakış açısı, çatışmalı doğa durumu kurgusu ve güvenlik vurgusu Hobbes’un Uİ’de realizmin felsefi öncüllerinden sayılmasını beraberinde getirmiştir. Yine Hobbes ortaya koyduğu devlet teorisinin rasyonel içeriği ve bir toplumsal sözleşmeci olması sebebiyle diğer sosyal bilim alanlarında liberal bir teorisyen olarak değerlendirilmektedir. Bu çelişkili durum göz önüne alındığında herhangi bir siyaset felsefecisini Uİ nezdinde belirli bir teorik kategori içine peşinen hapsetmenin geçersizliği ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla çalışma kapsamında Hobbes herhangi bir teorik çerçeve içine hapsedilmeden incelenmiştir.