Badania z zakresu odnowy wsi prowadzone na Uniwersytecie Łódzkim – próba syntezy

Abstract

W ostatnich 25 latach kwestie wdrożenia programów odnowy wsi były jednym z kluczowych zagadnień podejmowanych w zakresie badań rozwoju obszarów wiejskich, zwłaszcza w kontekście europejskim. Prace naukowe realizowali przedstawiciele wielu ośrodków badawczych, reprezentujący różne punkty widzenia. Od ponad dekady problematyka ta jest również obecna w badaniach geografów i socjologów z Uniwersytetu Łódzkiego. Doświadczenie nabyte w czasie prac badawczych zarówno w województwie łódzkim, jak i w skali ogólnopolskiej umożliwia całościowe i krytyczne spojrzenie na kwestie teoretyczno-metodologiczne oraz praktyczne odnowy wsi. W artykule podkreślamy trzy istotne kwestie, wokół których ogniskujemy nasze przemyślenia, tj. odnowa wsi w badaniach nad rozwojem lokalnym, selektywny charakter programów oraz budowanie sensu miejsca. Wyniki syntezy badań prowadzonych na Uniwersytecie Łódzkim pokazują, że mamy do czynienia z pewnego rodzaju nasyceniem tą problematyką. Wskazujemy, że w odnowie wsi płynna jest nie tylko jej definicja, lecz także jako idea pełna jest ona paradoksów o charakterze przestrzennym, społecznym, metodycznym, a jednocześnie dąży do rozliczenia, wyciągnięcia wiążących wniosków na przyszłość, by całkiem prawdopodobnie, w sposób naturalny ustąpić miejsca nowym zainteresowaniom, wyzwaniom i interpretacjom wsi oraz wiejskości.