PROSTAT SPESİFİK ANTİJEN VE BÖBREK FONKSİYON TESTLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN NEDENİ: YAŞ

Abstract

AMAÇ: İleri yaş erkeklerde sık görülmekte olan prostat ve böbrek hastalıklarının tarama, tanı ve tedavi takiplerinde kullanılmakta olan prostat spesifik antijen (PSA) ve kreatinin, tahmini glomerüler filtrasyon hızı (eGFR), üre ürik asit düzeyleri arasındaki ilişkilerin araştırılması amaçlandı. GEREÇ VE YÖNTEM: Eylül 2017 – Mart 2020 tarihleri arasında 40 yaş ve üzerindeki 7203 erişkin erkek hastaya ait eş zamanlı olarak istenmiş olan serum PSA, kreatinin, üre ve ürik asit sonuçları retrospektif olarak incelendi. Parametreler arasındaki korelasyonlar yaşın etkisi ile birlikte değerlendirildi. Ek olarak PSA yüksekliği ile eGFR azalışı arasındaki çift yönlü ilişki de incelendi. BULGULAR: Yaş değişkeni kontrol edildiğinde; PSA düzeyleri üzerine kreatinin, üre ve ürik asit düzeylerinin bir etkisi olmadığı (sırasıyla; p=0,63, p=0,28 ve p=0,39), benzer şekilde PSA düzeylerinin de kreatinin, üre ve ürik asit düzeyleri üzerine bir etkisi olmadığı gözlendi (sırasıyla; p=0,22, p=0,25 ve p=0,92). Yaş değişkeni ile birlikte yapılan regresyon analizlerinde; yaş arttıkça PSA yüksekliği görülme riski 1.09 kat artmakta iken kreatinin arttıkça ise riskin anlamlı bir değişim göstermediği tespit edildi (sırasıyla; p<0,001 ve p=0,99). Benzer şekilde yaş arttıkça orta ve ileri derecede eGFR azalış riski 1.11 kat artmakta iken PSA arttıkça ise riskin anlamlı bir değişim göstermediği tespit edildi (sırasıyla; p<0,001 ve p=0,31). SONUÇ: Çalışmanın bulguları ışığında; yaş arttıkça PSA ve kreatinin düzeylerinin yükselme riski artarken, yaş değişkeni kontrol edildiğinde PSA ve kreatinin düzeyleri arasındaki ilişkinin ortadan kalktığı ve yüksekliklerinin birbirleri üzerine etkisinin olmadığı sonucuna ulaşıldı.