COVID-19 GEÇİRMİŞ HASTALARDA ARTERYEL SERTLİĞİN HASTALIK CİDDİYETİ İLE İLİŞKİSİ

Abstract

AMAÇ: COVID-19 ile ilişkili hedef organ hasarının patogenezinde endotel disfonksiyonu önemli rol oynamaktadır. Güçlü inflamatuvar hasara bağlı kardiyovasküler (KV) komplikasyonlar yoğun bakımda yatan COVID-19 hastalarında, hastalığı ayakta geçirenlere göre daha sık görülmektedir. Bu çalışmayı COVID-19 geçirmiş hastalarda infeksiyon ciddiyeti ile arteryel sertlik arasındaki ilişkinin, gelecekteki KV olayların bir öngördürücüsü olup olmadığını araştırmayı amaçladık. GEREÇ VE YÖNTEM: Hastalar COVID-19 şiddetine göre yoğun bakımda yatan (ağır grup) ve hastalığı ayakta geçiren (hafif grup) olmak üzere iki gruba ayrıldı. Çalışmaya kontrol grubu olarak COVID-19 geçirmemiş hastalar alındı. Hastaların enfekte iken bakılan biyokimyasal parametreleri ise retrospektif olarak hastane veri tabanından elde edildi. Tüm grupların arteryel sertlik ve ekokardiyografik ölçümleri COVID-19 infeksiyonu sonrası ilk 1 ay içinde yapıldı. BULGULAR: Çalışmaya 27’si kontrol, 32’si hafif ve 25’i ağır hastalık grubunda olmak üzere toplam 84 hasta alındı. Tüm popülasyonun yaş ortalaması 48.68±12.9 olup 58’i (%69) erkekti. AS ölçümlerinde elde edilen ortalama pulse wave velosite değerleri kontrol grubunda 8.02 m/s, hafif hastalık grubunda 8.07 m/s, ağır hastalık grubunda ise 8.75 m/s idi. Yoğun bakımda tedavi gören ağır hasta grubunun AS değerleri, kontrol ve hafif hasta grubuna göre daha yüksek olarak izlendi (sırasıyla p=0.007, p=0.008). Ancak hafif hastalık geçirenlerle kontrol grubu arasında AS değeri açısından istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu (p=0.681). SONUÇ: Çalışmamızda COVID-19 infeksiyonunu ağır geçiren hastaların arteryel sertlik değerlerini daha yüksek bulduk. Bu sonuç abartılı ve kontrolsüz inflamasyona sekonder endotel hasarı ile açıklanabilir. Bu nedenle böyle hastalarda yüksek PWV değerleri, gelecekteki kardiyovasküler olayların bir öngördürücüsü olarak kullanılabilir.