AZİZ (SVETİ/SAINT) SAVA CEMİYETİ (1886-1891)

Abstract

1886 yılında Belgrad’da kurulan Aziz Sava Cemiyeti Osmanlı Devleti egemenliğindeki Makedonya ve Eski Sırbistan olarak adlandırdıkları Kosova bölgesinde Sırp propagandasının yayılması için çalışmıştır. 1878 Berlin Antlaşması ile sınırlarını genişleten ancak tarihi emellerinin olduğu Bosna’yı Avusturya Macaristan’a kaptıran Sırbistan yönünü güneye çevirmek zorunda kalmıştır. Fakat güneye yayılma hedeflerinde Bulgaristan ve Yunanistan’ı karşısında bul-muştur. Bulgarların Doğu Rumeli’yi ilhak etmesiyle Bulgaristan’a savaş açan ve yenilen Sırbistan, Makedonya’da da Bulgarlarla mücadele etmiştir. Yunanlılar ile anlaşmaya çalışsa da bu gerçekleşmemiştir. Bulgaristan ve Yunanistan, Makedonya’da kilise ve okul alanında mücadele etmekteydiler ve çeşitli dernekler kurmuşlardı. Sırbistan da Makedon-ya ve Kosova’da olabildiğince çok okul açmak ve Bulgar propagandasını etkisiz kılmak amacıyla Aziz Sava Cemiyeti’ni kurmuştur. Osmanlı Devleti Belgrad elçileri aracılığıyla cemiyetin kendi topraklarındaki çalışmalarını dikkatlice takip etmiştir. “Üye kardeşim benim dostumdur, hangi dinden olursa olsun” sloganına sahip Aziz Sava Cemiyeti kuruluşun-dan 1891 yılına kadar aktif şekilde çalışmıştır. 1891’de Belgrad’daki okulu kapatılan cemiyetin öğrencileri de dağıl-mıştır. Ancak Osmanlı Devleti öğrencileri takip etmeye devam etmiştir.