Affiliation:
1. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
2. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi
Abstract
Bu inceleme Covid-19 pandemisinin halk sağlığı bilişimine yansımalarını ortaya koymak ve konuyla ilgili farkındalık oluşturmak amacıyla yapılmıştır. İnceleme halk sağlığı bilişiminin gelişimi ve Covid-19’un pandemi olarak ilan edildiği 2020 yılını da kapsayacak şekilde 1978-2022 yılları arasında sınırlandırılmıştır. Veri tabanlarında “Coronavirus”, “Covid-19”, “Pandemi” ve “Halk Sağlığı Bilişimi” anahtar kelimeler elektronik olarak taranmıştır. Yapılan tarama sonucunda kullanılan veri tabanlarını içeren 3 ulusal ve 5 uluslararası makaleye ulaşılmış olup konuya ilişkin sınırlı çalışma olduğu için herhangi bir dışlanma yapılmadan ulaşılan makaleler incelemeye dahil edilmiştir. Dahil edilme kriterlerini karşılayan makalelerin incelenmesi sonucunda Covid-19 pandemisinin halk sağlığı bilişimine yansımalarının olduğu görülmüştür. Bu süreçte her bir ülke kendine özgü halk sağlığı bilişim araçlarından yararlanmıştır. Halk sağlığı bilişim sistemini iyi kullanan ülkeler pandemi yönetiminde başarılı olan ülkeler arasında gösterilirken, iyi kullanamayan ülkeler başarılı olamayan ülkeler arasında gösterilmiştir. Ülkemizde “Hayat Eve Sığar”, RUHSAD, Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS), SABİM, FİTAS, vb. uygulamalar pandemi yönetiminde rol almıştır. Halk sağlığı hemşireleri bu süreçte çeşitli halk sağlığı bilişim sistemlerini kullanarak topluma eğitim, bakım ve tedavi hizmetleri sunan hemşireler, salgının etkilerini en aza indirmek için aktif bir rol oynamışlardır. İncelemeler neticesinde; toplumun sağlığının korunması ve geliştirilmesi, gereken tedbirlerin alınması, toplumun bilgilendirilmesi amacıyla her ülkenin kendi politikalarına uygun halk sağlığı bilişim sistemlerini hazırlayıp kullanması gerekliliği ve önemi anlaşılmıştır.
Publisher
Halk Sagligi Hemsireligi Dernegi
Reference35 articles.
1. American Medical Informatics Association (2021, Ekim). Discovering health insights. accelerating healthcare transformation. https://amia.org/about-amia
2. Anadolu Ajansı (2021, Ekim). Türkiye’nin koronavirüsle mücadele politikasına ‘Bilim Kurulu’ yön veriyor. https://aa.com.tr
3. Baker, E. L., Fond, M., Hale, P., & Cook, J. (2016). What is “informatics”? Journal of Public Health Management and Practice, 22(4), 420-423. https://doi.org/10.1097/PHH.0000000000000415
4. Bozkurt, S., Zayim, N., & Gülkesen, K. H. (2006). Kuş gribinin düşündürdükleri; Halk sağlığı bilişimi nerede? Akademik Bilişim, 166-170.
5. Buckeridge, D. L. (2007). Outbreak detection through automated surveillance: A review of the determinants of detection. Journal of Biomedical Informatics, 40(4), 370-379. https://doi.org/10.1016/j.jbi.2006.09.003