Affiliation:
1. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
2. Technische Universität Dresden
Abstract
Autorzy omawiają możliwości zastosowania prawa bliskości jako jednej z kategorii psychologii postaci do opisu komunikacji społecznej. W części pierwszej są rozważane wzajemne uwarunkowania procesów sensorycznych i kognitywnych, między innymi zjawiska przenikalności kognitywnej oraz torowania semantycznego. W kolejnych częściach autorzy pokazują, jak prawo bliskości realizuje się w dyskursach różnego typu. W komunikacji wizualnej (zwłaszcza w filmie i fotografii) prawo bliskości leży u podstaw montażu kolażowego. Autorzy opisują zasady, według których w takich dyskursach dokonuje się inferencji semantycznej. Prawo bliskości istotnie wpływa także na przetwarzanie informacji w mowie. W tekstach poetyckich na tej zasadzie bazuje zwartość szeregu wersowego, czyli to, co Roman Jakobson określił jako przeniesienie ekwiwalencji znaków z osi selekcji na oś kombinacji. W tekstach artystycznych, publicystycznych czy retorycznych sąsiedztwo wyrazów w tekście przyczynia się do powstania implikacji semantycznych, tzn. sensów aluzyjnych.
Subject
General Materials Science
Reference98 articles.
1. Âkobson Roman (1987): Izbrannye raboty po poètike. Moskva.
2. Arnheim Rudolf (1978): Sztuka jako percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka. Tłum. Jolanta Mach. Warszawa.
3. Awdiejew Aleksy (1999): Standardy semantyczne w gramatyce komunikacyjnej (teoria i zastosowanie). W: Awdiejew Aleksy (red.): Gramatyka komunikacyjna. Warszawa–Kraków, 33–68.
4. Baruchello Georgio (2015): A classification of classics. Gestalt psychology and the tropes of rhetoric. New Ideas in Psychology, 36, 10–24.
5. Baudouin de Courtenay Jan Niecisław (1974): Dzieła wybrane, t. 1. Warszawa.