SAĞLIK SİSTEMİ BELİRLEYİCİLERİ VE GÖSTERGELERİ ÜZERİNE BİR YOL ANALİZİ ÇALIŞMASI-Reference-Cited by-同舟云学术

SAĞLIK SİSTEMİ BELİRLEYİCİLERİ VE GÖSTERGELERİ ÜZERİNE BİR YOL ANALİZİ ÇALIŞMASI

Published:2022-11-28 Issue: Volume: Page:
ISSN:1302-3284
Container-title:Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
language:tr
Short-container-title:DEU Journal of GSSS

Author:

BÖRÜBAN Ceren¹,ÖZGÜR GÜLER Ebru²

Affiliation:

1. İstanbul Topkapı Üniversitesi

2. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ

Abstract

Öz Bir ülkede yaşayan bireylerin yaşam kalitesini ve ülkenin beşerî sermayesini yakından etkilemesi nedeniyle sağlık hizmetlerinin kalitesinin, performansının ve etkinliğinin ölçülmesi önemlidir. Bu çalışmanın amacı, sağlık sistemi kalitesi belirleyicileri ve göstergeleri arasındaki nedensel ilişkileri 2018 itibariyle 135 düşük, düşük-orta ve üst-orta gelirli ülkeler için araştırmaktır. Sağlık sisteminin performansını yansıtan değişkenler sağlık göstergeleri, sağlık sisteminin kalitesini etkileyen değişkenler ise sağlık sistemi belirleyicileri olarak tanımlanmıştır. Belirleyiciler olarak; okuryazarlık oranı, kentsel nüfus (%) ve GSYH, sağlık sistemi göstergeleri olarak ise tüberküloz insidansı, beş yaş altı ölüm oranı ve cerrahi müdahale durumunda fakirleşme riski araştırma modelinde yer almıştır. İstatistiksel yöntem olarak gözlenen değişkenlerle yol analizi kullanılmıştır. Analiz sonucu; belirleyici değişkenlerin, önsel beklentilere uygun olarak tüberküloz insidansı dışındaki sağlık göstergelerini negatif etkilediği saptanmıştır. Sağlık sistemi belirleyicileri ve göstergeleri arasındaki nedensel ilişkilerin araştırıldığı az sayıdaki geçmiş çalışmalarda, gözlem birimlerinin belli bir ülke grubu (örneğin; sadece Batı Avrupa ülkeleri) veya aynı ülkenin belli bölgeleri ile kısıtlı olduğu görülmektedir. Farklı özellikteki ülkeleri kapsayan bir gözlem seti üzerinde, sağlık belirleyici ve göstergelerinin nedensel ilişkilerinin araştırılması bakımından çalışmanın özgün olduğu düşünülmektedir.

Publisher

Dokuz Eylil University Graduate School of Social Sciences

Subject

General Medicine

Reference43 articles.

1. Ayyıldız, H. & Cengiz, E. (2006). Pazarlama modellerinin testinde kullanılabilecek yapısal eşitlik modeli (YEM) üzerine kavramsal bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 63-84

2. Bora Başara, B. & Şahin, İ. (2008). Türkiye’de cepten yapılacak sağlık harcamalarını etkileyen etmenler. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2008 (2). Cepten yapılan sağlık harcamalarının rolü özellikle Türkiye gibi orta ve düşük gelirli ülkelerde önemlidir (dergipark.org.tr), (Erişim Tarihi: 12.01.2021).

3. Börüban, C. (2020). Yapısal eşitlik modellemesi ile ekonomik yapının çevre kirliliği üzerine etkisinin araştırılması. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana

4. Cardoso, B.A., Fonseca, F.O., Moraes, N.A., Martins, A.C.G.S., Oliveira, N.V.D.S., Lima, L.N.G.C., Dias, G.A.D.S. & Saad, M.H.F. (2017). Environmental aspects related to tuberculosis and intestinal parasites in a low-income community of the Brazilian Amazon. Rev Inst Med Trop Sao Paulo, 59 (57), 1-11

5. Çelik, H.E. & Yılmaz, V. (2013). LISREL 9.1 ile yapısal eşitlik modellemesi temel kavramlar-uygulamalar-programlama. Ankara: Anı Yayıncılık