Doğal Afetlerde Arama Kurtarma Ekiplerinin Çizelgelenmesi: Aydın Depremi Senaryosu

Abstract

Aniden meydana gelen afetler çevreyi ve insanları etkilemektedir. Türkiye, Afrika ve Arabistan levhaları ile Avrasya levhaları arasında yer alan bir deprem bölgesidir. Ani gelişen bir doğal afet olan depremler, can ve mal kaybına sebep olmaktadır. Yakın zamanda yaşanan Kahramanmaraş depremleri ile depremin ne kadar ciddi kayıplara sebep olduğu görülmüştür. Depremin oluş zamanı bilinmemektedir ancak gerekli planlamaların yapılması ile sebep olacağı kayıp ve zararlar azaltılabilir. Bu kayıp ve zararların azaltılması için bir yönetim sistemine ihtiyaç vardır. Afet yönetimi, ihtiyaç duyulan kaynak ve faaliyetlerin organizasyonunu ve yönetimini kapsamaktadır. Afet yönetiminin müdahale aşamasında arama kurtarma ekipleri çoklu ve dağınık afet bölgelerinde, canlı odaklı yaptıkları enkaz çalışmalarında zorlu görevler üstlenerek zaman baskısına karşı arama kurtarma çalışmalarını yürütmektedir. Arama kurtarma ekiplerinin afet bölgelerine hızlı bir şekilde gönderilmesi etkili bir organize gerekmektedir. AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı tarafından deprem sonrası kaosu ve bilgi kirliliğini azaltmak için müdahale ekiplerinin doğru afet bölgelerine en kısa zamanda sevk edilmesi amacıyla, AFAD-RED analiz programını kullanarak deprem senaryoları üretmektedir. Senaryonun çıktıları potansiyel kayıplar için tahmini sonuçlarüretmektedir. Bu çalışmada, neredeyse tamamı alüvyon zemin üzerine kurulu olan, bu zeminden dolayı geçmişte olumsuzluklar yaşayan Aydın ili ele alınmıştır. Risk analiz çalışmalarında oluşturulan merkez üssü Efeler ilçesinde meydana gelecek 7.0 büyüklüğünde deprem senaryosunun çıktıları kullanılarak çalışma devam ettirilmiştir. Yıkık binaların olduğu afet bölgelerine sevk edilecek AFAD arama kurtarma ekiplerinin çizelgelenme problemi ele alınmıştır. Uygun sayıdaki ekipleri doğru afet bölgelerine sevk etmek için hedef programlama yöntemi ile bir matematiksel model oluşturulmuştur.