Türkiye’de Okul Öncesi Eğitimde Kaynaştırma: Neredeydik? Neredeyiz? Nerede Olmalıyız?

Abstract

Öz 1983 yılında Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Yasası ile birlikte yasal olarak uygulamalarda yer alması beklenen kaynaştırma eğitimi, bugün okul öncesi eğitimde zorunlu eğitsel bir uygulamadır. Bu makalede, öncelikle kaynaştırma eğitiminin tanımı yapılmış ve kaynaştırma eğitiminin faydaları ile ilgili uluslararası alanyazındaki çalışmalar özetlenmiş, ardından Türkiye’de kaynaştırma eğitimi ve okul öncesinde kaynaştırma eğitimi konularına değinilerek yasal dayanaklarından bahsedilmiştir. Türkiye’de kaynaştırma eğitimiyle ilgili yapılan araştırmalar; (1) okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının bilgi, görüş ve tutumları, (2) sınıf içi uygulamalar, (3) sosyal beceriler, (4) derlemeler ve (5) diğer, başlıkları altında ele alınmıştır. Araştırmalar incelendiğinde, okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik olumlu tutuma sahip oldukları; ancak, daha fazla bilgiye gereksinim duydukları, sınıf içi geçişlerde belli başlı uygulamaları gerçekleştirdikleri fakat alanyazındaki uygulamaların hepsini sınıflarında uygulamak için desteğe gereksinim duydukları ve özel gereksinimli çocuklara sunulan sosyal beceri programlarının faydalı olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın sonunda uygulamaya yönelik öneriler sunulmuştur. Abstract Inclusion is a compulsory educational practice for preschool children with disabilities in Turkey. In this article, first, the definition of inclusion is provided. Second, the benefits of inclusion are summarized using the international literature. Third, a summary of studies conducted in Turkey in relation to inclusive preschool education is presented followed by a description of the legal basis for inclusion in Turkey. The research focused on inclusive preschool education in Turkey was examined under five categories: (1) opinions and attitudes of preschool teachers and teacher candidates towards inclusion, (2) classroom practices, (3) social skills, (4) research summaries and literature reviews and (5) other studies. An examination of these studies has shown that preschool teachers and teacher candidates have positive attitudes towards inclusion, but they need more information for successful implementation of inclusion. Moreover, preschool teachers implement certain practices with respect to in-class transitions, however, they need more support to apply all recommended practices noted in the literature. In addition, social skills programs provided to children with special needs were beneficial. Recommendations for future practice are presented at the end of the paper.