Hatalı Malzeme ve Yanlış Müdahale Uygulama Örneği Olarak Burhaniye Ağacık Caminin Değerlendirilmesi

Abstract

Ağacık Köyü, Balıkesir ilinin Burhaniye ilçesine bağlı, doğuda Madra Dağ silsilesi, kuzeyde Kaz dağları, Batı da ise Ege denizi ile kuşatılmış kırsal mimarinin izlenebildiği şirin bir Kuzey Ege köyüdür. Ağacık köyünde yer alan Ağacık Cami, her geçen gün yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalan, hızla değişen kırsal dini mimarinin örneklerindendir. Araştırma sonucunda yapıda iç ve dış kaynaklı bozulmalar tespit edilmiştir. Yapının gerek arazi içinde konumlanış biçimi ve zemin özellikleri, gerekse de iklim şartları ve jeolojik hareketlere bağlı olarak yapıda fiziksel bozulmalar meydana gelmiştir. Son cemaat yerine yapılmış olan eklentiler; çeşmeler, pvc doğrama vb. uygulamalar belirli plan ve estetik kaygı taşımadan uygulandığı için yapının ilk kimliğine aykırı görünüş oluşturmaktadır. Anıtlarda bozulmanın ana kaynağı olan nem; hem strüktürde, hem de duvar resimlerinde ciddi tahribatlar oluşturmaktadır. Tozuma, kavlama, tuzlanma, parça kopması, sıvada ve boya da çatlak ve çiçeklenme duvar resimleri üzerinde tespit edilen önemli tahribatlardır. Dönemin özelliklerini ve sanatını yansıtmasından dolayı, bu tür Kültür Varlıklarının korunması ve gelecek nesillere sağlıklı bir şekilde ulaşması son derece önemlidir. Bu nedenle, öncelikle gerekli uzman incelemeleri hassasiyetle yapılmalı, planlanan bir süreçte, uygun müdahalelerle cami en kısa sürede restore edilip uygun şartlar dahilinde koruma altına alınmalıdır. Bu çalışmada Ağacık Köyü caminde mimari ve dini öğelerde yıllar içinde gerçekleştirilen yanlış müdahaleler ve hatalı malzeme uygulamaları incelenmiş, fotoğraflarla belgelenmiştir. Bu uygulamaların zaman çok geç olmadan, yapıya daha fazla zarar verilmeden aslına uygun çağdaş restorasyon teknikleri ile en kısa zamanda giderilmesi bugün elzemdir. Bu çalışmanın amacı, mimari değerlerimizi yansıtan ve günümüze doğru bir biçimde ulaştırılması gereken bir kültürel mirasın korunması gereken miras olduğu konusunda bir toplum bilincinin yaratılması, bu bilinçle bu yapı hakkında arşiv oluşturulması ve gelecek kuşaklara aktarılmasıdır.