Türk Motiflerinin Fotogrametrik Yöntemlerle Dijitalleştirilmesi ve Arşivlenmesi

Abstract

Tarih boyunca geniş coğrafi alana yayılan Türklerin temellerini attığı düşünülen dokuma sanatı, bir toplumun kültürünü yansıtmada ve aktarmada önemli bir araç olarak kullanılabilmektedir. Farklı kültürlere ev sahipliği yaptığı için bu dokumalar, teknikleri ve desenleri bakımından çok çeşitlilik göstermektedir. Dokunan halı, kilim, heybe, vb. motifler bir anlamda dokuyanların mesajlarını ve içinde bulunduğu, ruh halini, özlemlerini, dileklerini, acılarını, inançlarını, anılarını kısacası bütün yaşamlarını paylaştığı sembolik mesajlarla doludur. Bu sebeptendir ki bir toplumun kültürünü aktaran dokuma motiflerini barındıran tarihi eserler belge niteliğinde tanımlanabilmektedir. Bu yüzden kültürü gelecek nesillere aktarmada önemli bir araç olarak kullanılabilecek bu eserleri sanal ortamda koruma altına almak için çeşitli adımlar atılmıştır. Dijitalleşme ile birlikte bu adımların en başında fotoğrafik belgeleme ile birlikte büyük gelişme gösteren fotogrametri yöntemi gelmektedir. Fotogrametri yöntemi ile çekilecek fotoğraflar kullanılarak hedef nesneye ait kolay, hızlı, ekonomik ve hassas üç boyutlu (3B) modeller elde edilebilmektedir. Bu çalışmada fotogrametrik çekim esasları dikkat alınarak tarihi Türk motiflerinin bulunduğu dokumalar işlenmiş ve yüksek çözünürlüklü ortofoto, 3B model ve nokta bulutları oluşturulmuştur. Elde edilen dijital ürünler kullanılarak motiflerin 3B çizimleri vektör veri olarak dijital ortamda arşivlenmiştir. Çalışma sonucunda kültürel desenlerin sonraki nesillere aktarılması için yapılan belgelemede yersel fotogrametrik tekniklerin kullanılması dijitalleştirme anlamında büyük bir avantaj sağlamıştır.