Abstract
W przedłożonym artykule podejmuję próbę odpowiedzi na pytanie o filozofczne źródła słynnej definicji prawa naturalnego autorstwa Ulpiana, przekazanej w D. 1,1,1,4. Przedstawiam argumenty na rzecz tezy, że stoją za nią inspiracje stoickie, a konkretnie nauka o powinnościach (kathekonta) w wersji znanej ze średniego i późnego stoicyzmu. Jednocześnie polemizuję z tezą o pitagorejskich źródłach omawianej defnicji. Zwłaszcza w poglądzie na małżeństwo jako powinności wywodzącej się z natury wyraźne są echa poglądów stoików działających w Rzymie, przede wszystkim Musoniusa i Hieroklesa. Ten sam zestaw poglądów, najprawdopodobniej zaczerpniętych również ze średniego i późnego stoicyzmu, znajdujemy w tradycji retorycznej. Trudno zatem jednoznacznie rozstrzygnąć, która z tych tradycji (flozofczna czy retoryczna) mogła stanowić bezpośrednią inspirację dla jurysty.
Publisher
Uniwersytet Kardynala Stefana Wyszynskiego
Reference19 articles.
1. Bretone M., Storia del Diritto Romano, Roma-Bari 1987.
2. Gaca K.L., Te Making of Fornication. Eros, Ethics and Political Reform in Greek Philosophy and Early Christianity, Berkeley, Los Angeles, London 2003.
3. Gibson C.A., Libanius’ Progymnasmata (Translated with an Introduction and Notes), Atlanta 2008.
4. Hunger H., Die hochsprachliche, profane Literatur der Byzantiner, 1: Philosophie, Rhetorik, Epistolographie, Geschichtsschreibung, Geographie, München 1978.
5. Inwood B., The Legacy of Musonius Rufus, [w:] From Stoicism to Platonism. The Development of Philosophy, 100 BC-100 CE, red. T. Engberg-Pedersen, Cambridge 2017, s. 254-276.