Abstract
Artykuł zawiera analizę wykorzystania kategorii afordancji w koncepcjach socjologicznych, podejmujących problematykę relacji pomiędzy strukturą społeczną a jednostkowym sprawstwem. W tekście skoncentrowano się na dwóch koncepcjach, które stanowią próbę ujęcia tej relacji w spójnym podejściu teoretycznym i bez popadania w skrajny determinizm społeczny oraz nadmierny indywidualizm. Są nimi krytyczny realizm i koncepcja habitusu Pierre’a Bourdieu. Kategoria afordancji jest przedstawiona w artykule jako użyteczne narzędzie do opisu relacji między podmiotem a środowiskiem, które to narzędzie pozwala zwrócić uwagę na czynnik materialny w badaniu struktur społecznych, przy jednoczesnym uznaniu aktywnej roli podmiotu w ich współtworzeniu. Szczególnie obiecujące jest tu osadzenie afordancji w koncepcji poznania rozproszonego, wykorzystywanej w socjologii do badania tzw. struktur socjotechnicznych.
-----------------------------------------
Zgłoszono: 30/04/2023. Zrecenzowano: 15/02/2024. Zaakceptowano do publikacji: 24/04/2024.
Publisher
Uniwersytet Kardynala Stefana Wyszynskiego
Reference55 articles.
1. Archer, M. (2010). Can Reflexivity and Habitus Work in Tandem?. W M. Archer (red.), Conversations about Reflexivity (123-143). Routledge.
2. Archer, M. (2013). Człowieczeństwo. Problem sprawstwa. Zakład Wydawniczy NOMOS.
3. Archer, M. (2015). Morfogeneza – ramy wyjaśniające realizmu. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 10, 16-46.
4. Bickhard, M.H., Richie, D.M. (1983). On the Nature of Representation. Praeger.
5. Blewett, C., Hugo, W. (2016). Actant Affordances: a Brief History of Affordance Theory and a Latourian Extension for Education Technology Research. Critical Studies in Teaching and Learning, 4(1), 55-73.