Obraz, który powstanie: fumistyczny ikonoklazm

Abstract

Artykuł poświęcony został obecności wątków ikonoklastycznych w XIX-wiecznej francuskiej kulturze wizualnej, koncentrując się przede wszystkim na przykładach grafiki narracyjnej z pogranicza komiksu i ilustracji prasowej (m.in. Charlesa Amédée de Noé i Gustave’a Doré) oraz na ich związkach z „fumizmem” – postawą dystansu do rzeczywistości, wyrażającą się w nieustannych żartach i mistyfikacjach, wymierzonych również w kształtujący się wówczas system sztuki. Artystyczna aktywność fumistów przypadała na lata 80. i 90. XIX w., znajdując swój pełny wyraz w działalności kabaretu Czarny Kot, klubu Hydropatów, a przede wszystkim w twórczości protodadaistycznego ruchu Sztuk Niezbornych ( Les Arts incohérents), aktywnego w latach 1882–1896 i antycypującego takie zjawiska artystyczne, jak ready-made, happening, czy sztuka abstrakcyjna. Akcentując rolę poczucia humoru w procesie formowania się XX- wiecznej awangardy, autor tekstu wskazuje także na wczesną twórczość Marcela Duchampa jako naturalny pomost między obszarem rysunkowej satyry i sztuki galeryjnej.