TÜRKİYE’DE İKİDİLLİLİK ÜZERİNE YAPILMIŞ AKADEMİK ÇALIŞMALARIN EĞİLİMLERİ

Abstract

Çalışmanın amacı Türkiye’de iki dillilik üzerine yapılmış akademik çalışmaların (tez ve makale) eğilimlerini belirlemektir. Çalışma nitel araştırma yöntemine uygun olarak hazırlanmıştır. Çalışmanın verilerini incelemek ve araştırmanın problem sorularına yanıt aramak üzere nitel araştırma tekniklerinden doküman taraması/incelemesi yapılmıştır. Çalışmanın verilerinin incelenmesi sürecinde veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Akademik Eser İnceleme Formu kullanılmıştır. Çalışmanın materyalini Türkiye’de iki dillilik üzerine yayımlanan ve tam metnine ulaşılan lisansüstü tez ve araştırma makaleleri oluşturmuştur. Veri toplama aracı ile toplanan verilerin analizinde nitel analiz tekniklerinden betimsel analiz yapılmıştır. Çalışmanın sonunda 1923-2021’de toplamda 23’ü doktora tezi, 98’i yüksek lisans tezi, 149’u makale olmak üzere 270 adet çalışma yapıldığı; yıllara göre çalışma sayısında düzenli bir artışın olduğu belirlenmiştir. Lisansüstü tezlerin %89’unun Sosyal Bilimler ve Eğitim Bilimleri enstitülerinde yapıldığı, sadece 41 üniversitede ilgili konuda tez yapıldığı, en çok tezin yapıldığı ilk beş üniversitenin sırasıyla Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Ankara Üniversitesi olduğu tespit edilmiştir. İncelenen çalışmaların %67’sinde nitel, %29’unda nicel, %4’ünde ise karma araştırma yönteminin kullanıldığı belirlenmiştir. Çalışmalarda araştırma konusu edilen dil becerilerinin sırasıyla yazma becerisi %18,1, konuşma becerisi %12,5, okuma becerisi %5,5 ve dinleme becerisi %1,4 oranında çalışıldığı, çalışmaların %60,7’sinde ise karma dil becerileri ve diğer konularda yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan çalışmaların çalışma gruplarını/materyalini sırasıyla öğrenciler %49, dokümanlar %21, yetişkin iki dilliler %15, öğretmenler %9, veliler %4, akademisyenler %2 oluşturduğu belirlenmiştir.