Parkinson Hastalığında Yutma Bozuklukları

Abstract

Parkinson hastalığı (PH) olan kişilerin büyük bir kısmında, hastalıklarının seyri sırasında yutma bozukluğu (disfaji) gelişir. Hastalar tarafından genellikle arka planda tutulan disfaji, katı veya sıvı bolus alımını zorlaştırır, yaşam kalitesini azaltır ve PH'de başta gelen ölüm nedenlerinden biri olan aspirasyon pnömonisine yol açar. Yutma bozukluğu gelişiminde hastalık evresi, kilo kaybı, Birleşik Parkinson Hastalığı Derecelendirme Ölçeği (UPDRS) bölüm III skorunun >26 olması, demans ve siyalore gibi klinik öngörücüler bulunmaktadır. PH’de disfajinin altta yatan patofizyolojisi tam olarak anlaşılamamasına rağmen dopaminerjik ve dopaminerjik olmayan mekanizmalardaki bozulmaların rol oynayabileceği bildirilmiştir. PH'de ortaya çıkan disfajinin değerlendirmesinde tarama araçları, klinik yutma değerlendirmesi ve enstrümental yöntemler yutma bozukluğu riski taşıyan hastaları belirlemek için kullanılabilir. Altın standart olarak düşünülen videofloroskopik yutma çalışması (VFYÇ) ve fiberoptik endoskopik yutma değerlendirmesi (FEYD) gibi enstrümantal yöntemler ile Parkinson hastalarının yutma fazlarındaki tipik bozulma paternleri belirlenebilir, disfaji daha erken tanılanabilir, aspirasyon olayları doğru bir şekilde tespit edilebilir ve erken müdahale sağlanabilir. PH ile ilişkili disfajinin yönetimi, kompansatuar, rehabilitatif ve tıbbi-farmakolojik yöntemleri içerir. Dopaminerjik ilaçların optimize edilmesi bazı durumlarda faydalı olabilir. Nöromuskuler elektriksel stimülasyon (NMES), derin beyin stimülasyonu (DBS) ve transkraniyal manyetik stimülasyonun (TMS) PH ile ilişkili disfajinin tedavisinde faydalı etkilerine yönelik daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Bu derlemenin amacı, PH ile ilişkili yutma bozukluklarının epidemiyolojisi, patofizyolojisi, değerlendirilmesi ve yönetimi hakkında genel bir bakış açısı sunmak ve gelecekteki klinik araştırmalar için yol gösterici olmaktır.