ENQUIRY THE ONTOLOGICAL STATUS OF ARTIFICIAL INTELLIGENCE AS AN EPISTEMIC SUBJECT IN THE PHILOSOPHY OF INFORMATION

Abstract

19. yüzyılın sonu 20. yüzyılın başlarından itibaren bilim-teknoloji ilgisi, sibernetik ve bilişim bilimi olarak adlandırılan tekno-bilim çalışma sahasını meydana getirmiştir. Bu çalışmalar endüstri devriminde olduğu gibi (ondan daha güçlü bir şekilde) etkisini gün geçtikçe derinleştiren birçok devrimsel sonuçlara zemin hazırlamıştır. Bu bilişim devrimidir. Bilişim devriminin temel doğası olan değişim-dönüşümü mümkün kılan teknolojik yapısı, birbirini tetikleyen ve besleyen etkilerle yeni bir çağı şekillendirmekte ve inşa etmektedir. Bu etki kadim olanın yanı sıra mevcudun da yapılandırılması, yeninin inşası sürecini sağlamaktadır. Bilişim devrimi, sosyal, kültürel, ekonomik ve bilimsel alanlar başta olmak üzere felsefe gibi düşünce sahasında da büyük etki ve tartışmayı gündeme getirmektedir. Felsefi perspektiflere ait ontolojik kabuller ‘şey’lerin epistemoloji ve etik alanlarını etkileyebilir mi? Bu etkiler eşyaya veya hakikate olan bakışımızda değişliklere neden olur mu? Akıllı-hesaplamalı teknolojilerin olumlu-olumsuz etkilerinin bilim-felsefe de dahil olmak üzere pek çok alanda tartışılmasının temelinde yeni bir ontolojik ve epistemolojik statünün belirlenimi olabilir mi? Bu makale, felsefi bir anlayışla geliştirilen teknolojilerin belirli bir felsefi anlayış ürettiği düşüncesinden hareket eder. Böylece geleneksel anlayıştan farklı olarak bilişim felsefesinin dayandığı yeni ontolojik konumlandırmaya ve bu konumlandırmanın ürettiği epistemolojik etkilere dikkatleri çekerek bilişim felsefesi perspektifinde ontoloji-epistemoloji ilişkisinin temellerine ışık tutmaktadır. Bu minvalde makale, gelenekselde epistemolojik bir özne olarak bilinen insanın, bilişim felsefesi perspektifinde ontolojik statüsünün yeniden belirlenmesine ve bu sayede nasıl bir epistemolojik nesneye evirildiğine dikkat çekmektedir.