Türkiye’de Bankacılık Sistemindeki Dijitalleşmenin Banka Mekânlarına ve Çalışanlarına Etkisi

Abstract

COVİD-19 pandemisi sonucunda gittikçe hız kazanan dijitalleşme, banka sektörünü de etkilemiş, birçok banka çalışma mekânlarını değiştirmiştir. Bu çalışmada, pandemi süreci sonrası hızla gelişen dijitalleşmenin 2022 yılındaki banka genel merkez ofislerine ve çalışanlarına nasıl yansıdığı araştırılmıştır. Banka çalışanlarının değişen mekânlara bakış açısını saptamak adına banka genel merkez ofis çalışanları ile çevrimiçi mülakat yapılmıştır. Dijitalleşme sonucunda; banka mekânlarının zamanla değişerek kamusal alana dönüşeceği düşüncesi çalışmanın ana hipotezidir. Blockchain (blok zinciri), Bitcoin (merkeziyetsiz kripto para birimi) gibi dijital para sistemlerinin kullanımın artması ve bu para sistemlerinin oluşturduğu grupların, kooperatif bir yaklaşımla kendi mekânlarını oluşturacağı varsayılmaktadır. Mobil bankacılığın gelişmesi sebebi ile müşteriler, banka işlemlerini çalışanlar yerine kendileri yapabilmektedir ve bunun sonucu olarak banka çalışanlarının iş gücündeki değişkenlik mekânlara yansıyacaktır. Çalışma, İstanbul’da seçilen banka genel merkez ofislerini kapsamış olup banka şubeleri ise çalışmada kapsam dışı bırakılmıştır. Çevrimiçi yapılan görüşmeler sonucunda genel merkez banka çalışanların, çalışma alanlarını ofis ve ev dışında kafe, kütüphane gibi kamusal mekânlardan yana tercih ettiği tespit edilmiştir. Banka firmaları günümüzde hibrit sistemini ağırlıklı olarak kullanmakta fakat çalışanlar ofis dışı mekânlarda daha çok iş verimliliği sağladıklarını belirtmişlerdir. Yapılan görüşmeler sonucunda bankalarda paylaşımlı ofis alanları (co-working) kullanımının yaygın olmadığı tespit edilmiştir. Bu doğrultuda banka firmalarının, ofislerinin iç mekân tasarımlarını yeniden düzenlemesi ve paylaşımlı ofis alanlarını genel merkezlerinde ya da kentlerin belirli lokasyonlarında konumlandırması iş verimliliği sağlaması açısından doğru olacağı düşünülmektedir. Çevrimiçi görüşmeler sonucunda banka ofisleri dışında farklı bir mekândan çalışma, çalışanların kuruma bağlılığını değiştirmediğini göstermiştir. Bu çalışma, güvene dayalı para alışverişinin sağlandığı bankaların ilerleyen yıllardaki mekân gerekliliğini sorgulatması yönünden önem taşımaktadır.