Affiliation:
1. İSTANBUL SAĞLIK VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Amaç:Bu çalışma, geriatri yaş grubunda olan bireylerde yaygın görülen kronik hastalıkları inceleyen, hemşirelik alanında yapılmış lisansüstü tezlerin incelenmesi amacıyla planlanmıştır. Yöntem:Çalışmamız retrospektif ve tanımlayıcı tiptedir. Çalışmanın verileri Eylül-Aralık 2022 tarihlerinde “Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi (YÖK)” veri tabanında “geriatri”, “yaşlı” ve “hemşirelik” anahtar kelimeleri kullanılarak toplanmıştır. Çalışmanın örneklemini araştırmacılar tarafından belirlenen dahil etme ve dışlanma kriterleri sonucun da 2012-2022 yılları arasında çevrimiçi tam metnine ulaşılabilen, kronik hastalıkları olan 65 yaş ve üstü geriatrik bireylerle çalışılan, hemşirelik anabilim dallarında yapılmış 27 lisansüstü tez (21 yüksek lisans, 6 doktora) çalışması oluşturmuştur. Araştırmada elde edilen veriler Microsoft Office Word 2007 programında tablo oluşturularak sayılar ile değerlendirilmiştir. Bu çalışmaya dâhil edilen tüm araştırmaların etik kurul onayının alınmış olmasına özen gösterilmiştir. Bulgular:Hemşirelik anabilim dallarında geriatrik yaş grubu/ yaşlı bireylerle lisansüstü tezlerin sayılarının son 10 yılda (2012-2022) artış eğiliminde olduğu görülmüştür. Lisansüstü tezlerin %77,8’inin (n=21) yüksek lisans, %22,2’Sinin (n=6) doktora tezi olduğu belirlenmiştir. Çalışmalar çoğunlukla Hemşirelik (%44,4) ve İç Hastalıkları Hemşireliği (%40,7) anabilim dalların da yapılmıştır. %37 ile Diyabet ’in en çok çalışılan kronik hastalık olduğu görülmüştür. Çalışmaların yapılma amaçlarına bakıldığında %44,4 hasta deneyimlerini belirlemek, %18,5 eğitim etkinliğini değerlendirmek, %14,8 tutum ve davranışın etkisini incelemek olduğu belirlenmiştir. Sonuç:Yapılan lisansüstü tez çalışmalardan yüksek lisans tezleri çoğunlukla mevcut duruma yönelik tanımlayıcı, doktora tezlerinin müdahale içeren deneysel çalışmalar olduğu ve hasta deneyimlerini belirlemeye yönelik uygulamalar içerdiği belirlenmiştir. Ülkemiz de geriatrik yaş grubundaki nüfusun arttığı ve kronik hastalıkların da buna paralel olarak artış gösterdiği bir demografik toplum yapısı oluşmaktadır. Bu nedenle geriatri hemşireliği alanında daha fazla çalışma yapılması geriatrik yaş grubuna özgü bakım uygulamalarının geliştirilmesi önerilmektedir.
Reference18 articles.
1. Aging and health 2018 [Internet]. World Health Organization. [Kasım 2022’de alıntılandı]. Erişim adresi: http://www.who.int/newsroom/factsheeds/details/aging and health, 2018.
2. World Population Perspect 2022 [Internet]. United Nations. [Kasım 2022’de alıntılandı]. Erişim adresi: https://www.un.org/development/desa/pd/content/World-Population-Prospects-2022
3. Top 10 causes of death 2018 [Internet]. World Health Organization. [Aralık 2022’de alıntılandı]. Erişim adresi: https://www.who.int/gho/mortality_burden_disease/causes_death/ top_10/en/. 2018.
4. İstatistiklerle Yaşlılar 2021 [Internet]. Türkiye İstatistik Kurumu. [ Aralık 2022’de alıntılandı]. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2021-45636.
5. Runnels P, Muskin R, Ansah A, Penman J, Pronovost PA. Longitudinal, Relationship-Based Model for Managing Complex Chronic Disease in the Medicaid Population. Popul Health Manag, 2022;25(4):535-541. doi: 10.1089/pop.2022.0013.