Denetim Kalitesi Göstergeleri Ve Bir Model Önerisi: Borsa İstanbul Örneği

Abstract

Bu çalışma ile denetim kalitesi göstergeleri ve bir denetim kalitesi çerçevesi oluşturulup oluşturulamayacağı incelenmiştir. Genel kabul görmüş bir denetim kalitesi tanımının olmaması nedeniyle, denetim kalitesinin nasıl tanımlanacağı ve ölçüleceği tartışmaları akademisyenlerin ve düzenleyicilerin gündeminde yer almaktadır. Türkiye’deki literatürde yer alan çalışmalar bütüncül bir yaklaşım yerine denetim kalitesini bir açıdan ele alırken ya da yatırımcılar, denetim komiteleri ve denetçiler gibi paydaşların denetim kalitesi algısını ölçerken; herhangi bir düzenleyici kurum tarafından denetim kalitesi çerçevesi oluşturulmak üzere yürütülen denetim kalitesi göstergeleri projesi bulunmamaktadır. Borsa İstanbul’da İmalat sektöründe 2016 ve 2020 yılları arasında yer alan halka açık işletmelerden oluşan panel veriye ait analizin F- testi sonuçları, önerilen denetim kalitesi göstergeleri modelinin bir bütün olarak istatistiksel olarak anlamlı olduğunu göstermektedir. Analiz sonuçları, sorumlu ortak, etik ve bağımsızlık eğitim saati ve müşteri işletme büyüklüğü göstergelerinin denetim kalitesi (kar kalitesi) ile arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır. Ampirik sonuçlar teori ile tutarlı olduğu için, denetim kalitesini etkileyen muhtemel göstergelerin tümü önerilen denetim kalitesi modeline dahil edilmiştir. Düzenleyiciler, denetçiler, denetim komiteleri ve yatırımcılar için potansiyel ilgi alanını oluşturacak olan analiz bulguları, Türkiye'de bir denetim kalitesi projesi oluşturmanın önemini vurgulamaktadır.