Türkiye’nin Deniz Yoluyla Uluslararası Ticareti ve Ekonomik Büyüme İlişkisi

Abstract

Türkiye’de ve dünyada uluslararası taşımacılık modları arasında en fazla tercih edilen taşıma modu, denizyolu taşımacılığıdır. Dünya ticaretinin önemli bir kısmı deniz yoluyla yapılmaktadır. Deniz yolunun diğer taşıma modlarına göre daha fazla tercih edilmesinin nedeni; düşük maliyetli olması ve büyük miktarda malların kolay taşınmasıdır. Ayrıca deniz yoluyla taşınan malzemeler hem üretim hem de nihai kullanım ürünlerini kapsamaktadır. Maliyet avantajı nedeniyle tercih edilen deniz yolu taşımacılığının uluslararası ticarette kullanılması, ekonomik büyüme üzerinde de etkilidir. Çalışmada Türkiye’de deniz yoluyla gerçekleşen ihracat ve ithalatın ekonomik büyüme ile olan ilişkisi incelenmiştir. Bu amaçla ARDL sınır testi uygulanmıştır. Türkiye için 2013-2021 yılları arasındaki verilerinden hareketle ekonomik büyüme, deniz yoluyla ihracat, deniz yoluyla ithalat arasında uzun dönemli ilişki tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre deniz yoluyla ihracat ile ekonomik büyüme arasında pozitif, denizyoluyla ithalat ile ekonomik büyüme arasında ise negatif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Kısa dönem katsayılarının uzun dönem katsayıları ile tutarlı olduğu gözlemlenmiştir. Türkiye ekonomisi için test edilen modelde, uzun dönemde uluslararası ticaretin denizyoluyla taşınmasının ekonomik büyüme üzerinde etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.